Gatunki literackie w Biblii - charakterystyka

Biblia jest nie tylko najważniejszą księgą dla chrześcijaństwa i niezwykłym zabytkiem kultury, jest to również wielkie dzieło literackie, niezwykle różnorodne i bogate genologicznie.

Do gatunków, które można znaleźć w Starym i Nowym Testamencie należą:

Przypowieść – inaczej parabola. Jest to gatunek należący do literatury dydaktycznej. Przedstawione w nim  postacie i wydarzenia są przykładami uniwersalnych praw ludzkiej egzystencji, postaw wobec życia.

Psalm – pieśń o charakterze modlitewno-hymnicznym. W skład Starego Testamentu wchodzi zbiór 150 psalmów. Rozróżnia się wśród nich rozmaite grupy utworów: pieśni pochwalne, dziękczynne, patriotyczne, żałobne, pokutne, królewskie, profetyczne, suplikacje itd.

List – wypowiedź pisemna skierowana do określonego adresata, którym w przypadku Biblii były określone społeczności lub konkretne osoby. Listy są częścią Nowego Testamentu, a ich autorami byli apostołowie. Zawierają wskazówki moralne i dydaktyczne oraz prawdę o Bogu.

Pieśń miłosna – najpiękniejsze jej wcielenie to „Pieśń nad Pieśniami”, zachwycający bogactwem alegorii, środków stylistycznych. Jest wzorem starożytnej liryki hebrajskiej.

Apokalipsa – gatunek operujący skomplikowanymi symbolami, wątkami baśniowymi, fantastycznymi zapisami objawień i refleksje na temat historii i przyszłości. Ukazuje walkę dobra ze złem.

Modlitwa – wypowiedź religijna w formie indywidulanego albo zbiorowego zwrotu do Boga, w celu nawiązania z nim kontaktu.

Teksty prawne – należą do nich formuły, dekalogi oraz różne zbiory praw.

Teksty prorockie – obejmujące groźby, przepowiednie, ostrzeżenia.

Teksty sapiencjalne – życzenia, błogosławieństwa, formuły magiczne, przekleństwa.

Teksty parenetyczne – utwory kształtujące wzory postępowania związane z odgrywaniem określonych ról społecznych.

Podanie – utrwalona opowieść ludowa, przekazywana w ustnie. Związana jest z historycznymi lub legendarnymi wydarzeniami, miejscami, postaciami.