Motyw winy w literaturze - opracowanie
JUŻ 9902 WYPRACOWANIA W BAZIE!
- 4914 wypracowanie - Język polski
- 1594 wypracowanie - WOS
- 2021 wypracowanie - Historia
- 787 wypracowanie - Religia
- 528 wypracowanie - Język angielski
- 58 wypracowanie - Język niemiecki
Wina stanowi jeden z nieodłącznych elementów naszego życia. Zdarzają się sytuacje, kiedy nasze decyzje i postępowanie są błędne, wtedy ponosimy za nie winę. Czasem jednak konsekwencje nie wiążą się z naszym działaniem, bądź jesteśmy obwiniani za coś, czego nie zrobiliśmy. Także literatura ukazuje nam bohaterów, u których mamy do czynienia z winą związaną z popełnionymi czynami.
Starożytne tragedie znają wiele takich przypadków. Według „Poetyki” Arystotelesa w tragediach mamy do czynienia z kategorią estetyczną zwaną hamartią, czyli winą niezawinioną. Najlepszym tego przykładem jest historia króla Edypa. Zanim zasiadł na tebańskim tronie, starał się za wszelką cenę uciec od swojego przeznaczenia (wyrocznia przepowiedziała mu, że zabije własnego ojca i poślubi matkę). Ponieważ był adoptowany (o czym nie wiedział), opuścił Mykeny w przekonaniu, że udało mu się uniknąć podwójnej zbrodni (ojcobójstwa i kazirodztwa). Los (zwanym w antycznych utworach fatum) zdecydował jednak inaczej i Edyp dopuścił się czynu, którego za wszelką cenę chciał uniknąć, nawet o tym nie wiedząc. Przez przypadek zabił ojca (nie mając świadomości, że jest jego synem) i faktycznie otrzymał rękę własnej matki w nagrodę za zabicie Sfinksa. W tym przypadku mamy do czynienia z tragicznym położeniem postaci, która wpada w sidła zbrodni, nie mając pojęcia, jak poważnego dopuszcza się uchybienia.
Jakiś czas później córka Edypa, Antygona, zostaje wpędzona w równie tragiczne położenie. Musi dokonać wyboru między posłuszeństwem bogom i miłości do tragicznie zmarłego brata, któremu chce urządzić pogrzeb, a posłuszeństwem prawu i swojemu wujowi Kreonowi - władcy Teb, który zabrania jej pochować Polinejkesa, uznając go za zdrajcę (w toczącej się wojnie stanął po stronie wroga). Można powiedzieć, że dziewczyna zostaje przyparta do muru, bowiem którakolwiek decyzja będzie i tak świadczyła o jej winie - albo wobec państwa, albo wobec religii. Jedyne, co jej pozostaje, to wybrać wartości, które mają dla niej większe znaczenie. Postanawia w końcu sprzeciwić się wujowi i grzebie Polinejkesa.
Idąc tropem antyku i winy niezawinionej, mamy jeszcze jeden przykład tej kategorii w historii Fedry. Fedra była żoną Tezeusza i macochą Hipolita, w którym się zakochała i któremu wyznała swoją miłość. Hipolit jednak od zawsze służył bogini Atenie i miłość była mu wartością obcą, zareagował więc na wyznanie macochy oburzeniem i ucieczką. Zrozpaczona Fedra, bojąc się, że prawda wyjdzie na jaw, popełniła samobójstwo, zostawiając jednak Tezeuszowi list, w którym oszczerczo oskarżyła Hipolita o próbę uwiedzenia jej. Rozwścieczony Tezeusz przyczynił się do śmierci syna (młodzieniec został staranowany przez konie swojego rydwanu), zanim zorientował się, jaka była prawda. W tej historii mamy dwa rodzaje winy: z jednej strony winę Fedry, pałającej namiętnością do pasierba (częściowo tylko z własnej woli, gdyż Fedrą kierowała również bogini Afrodyta), a z drugiej winę Hipolita, wprawdzie nieświadomą, ponieważ niedoświadczony w obcowaniu z kobietami chłopiec nie wiedział jak z taktem wybrnąć z sytuacji wyznania miłości. Ten wątek mitologii znajdujemy przekształcony wiele lat później w dramat napisany przez Jeana Racine’a.
Abstrahując już zupełnie od mitologii, najpełniejszym i najbardziej modelowym przykładem winy w literaturze jest historia Raskolnikowa ze „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego. Biedny student prawa dokonuje okrutnego morderstwa na lichwiarce i jej siostrze, po czym zbiega z miejsca zbrodni. Ten czyn wywołuje jednak tak głęboką rysę na psychice bohatera, który od tej pory ciągle boi się dnia, kiedy jego czyn zostanie odkryty i zdemaskowany, że wpada powoli w obłęd. Wspomnienie popełnionego morderstwa nie daje mu spokoju, dręczy i przyprawia o majaczenia, by w końcu doprowadzić do przyznania się do winy i otrzymania wyroku, co powoduje przemianę wewnętrzną bohatera.
Podobne wypracowania do Motyw winy w literaturze - opracowanie
- Fiodor Dostojewski „Zbrodni i kara”, Jorge Luis Borges „Krążek” - analiza porównawcza. Uzasadnij, że przesłaniem obu tych utworów jest teza o daremności popełnionej zbrodni
- Bruno Jasieński „But w butonierce” - jako manifest
- Obraz miasta w literaturze - Maria Konopnicka „Mendel Gdański”. Obraz Warszawy w noweli Konopnickiej
- Dziedzictwo średniowiecza – literatura, rzeźba, malarstwo - opracowanie
- Aleksander Fredro „Śluby panieńskie” - polemika poety z ideałami romantyzmu
- Henryk Sienkiewicz „Potop” - charakterystyka Zagłoby
- Adam Mickiewicz „Pan Tadeusz” - Dzieje Jacka Soplicy - streszczenie
- Władysław Podkowiński „Szał uniesień” - opis i analiza obrazu
- Nancy Kleinbaum „Stowarzyszenie Umarłych Poetów” - charakterystyka Johna Keatinga
- Rimbaud „Statek pijany” - interpretacja i analiza utworu
- Adam Asnyk „Między nami nic nie było” - interpretacja i analiza wiersza
- Król Salomon - charakterystyka postaci biblijnej
- Henryk Sienkiewicz „Ogniem i mieczem” - charakterystyka Bohuna
- Juliusz Słowacki „Kordian” - Cechy dramatu romantycznego w oparciu o „Kordiana” Juliusza Słowackiego
- „Szatan z siódmej klasy” Kornel Makuszyński - historia skarbu w powieści
- Aleksander Kamiński „Kamienie na szaniec” - znaczenie tytułu powieści. Opracowanie
- Aleksander Fredro „Śluby panieńskie” - „Śluby panieńskie” to utwór o… - uzasadnij swoją odpowiedź
- Michaił Bułhakow „Mistrz i Małgorzata” - system totalitarny i sposób jego przedstawienia w powieści
- Michaił Bułhakow „Mistrz i Małgorzata” - interpretacja motta powieści
- Maria Dąbrowska „Noce i dnie” - charakterystyka Agnieszki Niechcic