Molier „Świętoszek” - charakterystyka Doryny

Molier w swoich komediach przedstawia postaci niepokorne, zadziorne, o ciętym języku. Wprowadzają one nie tylko komizm, ale czynią akcję bardziej żywiołową i porywającą. Taką postacią w komedii pt. „Świętoszek” jest pokojówka Doryna.

Ogólna charakterystyka na pewno powinna wskazywać na bezkompromisowość kobiety, dystans do problemów, zdrowy rozsądek, spryt oraz poczucie humoru. Nie pozwala ona omotać się świętoszkowi, wręcz przeciwnie, na każdym kroku stara się obnażyć jego dwulicowe zachowanie. Czasami czyni to za pomocą ciętej riposty i dosadnego słowa, innym razem ucieka się do aluzji.

Czytelnik bez trudu rozpoznaje jej intencje i doskonale bawi się podążając śladem misternych intryg uknutych niczym sieć pajęcza.

Od początku miesza się w sprawy domowników bynajmniej nie pozostając na uboczu jak powinny czynić przykładne pokojówki, ale z całą stanowczością wyraża własne zdanie na temat nowego lokatora Tartuffe’a. Jedną z najbardziej zabawnych i intrygujących scen w „Świętoszku” jest ta, kiedy Doryna relacjonuje swojemu pracodawcy przebieg dnia. Z właściwą sobie ironią uwypukla wady świętoszka, ujawniając jednocześnie irracjonalne zachowanie Orgona.

Zależy jej na szczęściu domowników, w tym na udanym zamążpójściu Marianny – córki Orgona i Elmiry. Marianna kocha Walerego, ale nie jest w stanie sprzeciwić się woli ojca, który chce ją wydać za Tartuffe’a. W takim momencie wkracza Doryna usiłując różnymi sposobami i argumentami przekonać pracodawcę o nietrafności podjętej decyzji. Używa przy tym potocznego, kolokwialnego języka, narażając się na gniew, a nawet rękoczyny ze strony pana domu.

Jest zdecydowana i konkretna. Widząc niepewność Marianny i jej wahania co do zamążpójścia, niejako podejmuje za nią decyzję i uświadamia jej, jak bardzo tęskni za ukochanym.

Dorynę można określić jako znawczynię ludzkiej psychiki, co pozwala jej na pewne zabiegi manipulacyjne, jak to ma miejsce w przypadku Marianny. Kiedy dochodzi do kłótni między zakochanymi, godzi zwaśnionych kochanków. Próbuje także wstawić się za dziewczyną, która usiłuje przekonać ojca, aby nie wydawał jej za mąż za Tartuffe'a.

Jest bezpruderyjna i szczera. Żartuje sobie z Tartuffe’a, kiedy ten powodowany udawaną skromnością każe zasłonić kobiecie zbyt głęboki, jego zdaniem, dekolt.

Pokojówka nie jest lubiana przez przyjaciół świętoszka, a więc przez swojego pracodawcę i panią Pernelle, którzy wielokrotnie grożą jej utratą pracy. Pani Pernelle zarzuca kobiecie zbytnią gadatliwość i brak skromności, Orgon natomiast bezczelność.

Doryna natomiast jest wcieleniem zaradności i przebiegłości. Poczciwa i przywiązana do swoich pracodawców może sprawiać wrażenie pyskatej i niepokornej, w istocie najbardziej zależy jej na szczęściu domowników. Pragnie zdemaskować świętoszka, gdyż widzi, jak destrukcyjnie wpływa na pana domu. Wie, że przez nieuczciwego mężczyznę rozpaść się może cała rodzina.

Wspomaga także Mariannę w jej miłosnym niezdecydowaniu, gdyż jako doświadczona kobieta jest w stanie zrozumieć dziewczęcą dumę i wstyd. Zdaje sobie sprawę, że waśnie kochanków spowodowane są młodzieńczą wrażliwością i strachem przed wzajemnym odrzuceniem.

Jednym słowem jest Doryna postacią wyrazistą, posiadającą zdrowy dystans do świata i do samej siebie. Molier przedstawił ją jako bohaterkę pozytywną.