Metamorfoza w wolną jednostkę - Julia oraz Winston Smith. George Orwell „Rok 1984”

Romans, jaki połączył bohaterów „Roku 1984” Winstona i Julię, przyniósł im chwilowe poczucie wolności w totalitarnej rzeczywistości. Uczucie dodało im odwagi, by wyrazić siebie, na chwilę odkryć prawdziwą tożsamość i cieszyć się życiem, które wcześniej nie dawało im radości. Autor ukazuje przemianę bohatera z sumiennego pracownika Ministerstwa Prawdy w buntownika i rewolucjonistę. Jednak to poczucie wolności trwa bardzo krótko i kończy się tragicznie, prowadząc do jeszcze większego zniewolenia.

Winston Smith zajmuje się przeredagowywaniem archiwalnych artykułów. W zależności od sytuacji politycznej Partia kształtuje przeszłość. Jeśli dawny sojusznik teraz stał się wrogiem, trzeba przerobić wszystkie publikacje na jego temat, tak by przedstawiały go w niekorzystnym świetle. Smith sumiennie wypełnia swoje obowiązki. Niektóre teksty musi pisać zupełnie na nowo, a oryginały niszczyć. I choć pracuje zgodnie z wytycznymi, takie kreowanie przeszłości w oderwaniu od faktów budzi jego przerażenie.

Winston zdaje sobie sprawę, że nienawidzi Partii. Zapisuje to nawet w swoim pamiętniku. Już samo spisywanie wspomnień jest poważnym wykroczeniem z jego strony. Czuje się zniewolony, z jednej strony nie zgadza się ideologią Wielkiego Brata, nie podziela powszechnej miłości do niego, z drugiej zaś wiedzie życie posłusznego urzędnika, wypełniając swoje niewdzięczne obowiązki. Winston jest skłócony ze sobą, próbuje się buntować, łamiąc drobne zakazy, zapuszcza się do dzielnicy proli, próbuje wypytywać o przeszłość, pisze pamiętnik. Wszystko to jest zabronione i daje mu złudne poczucie wolności.

Julii również doskwierają ograniczenia narzucane przez system. Ona pragnie wolności i zabawy. Jednak doskonale potrafi przystosować się do wymagań, jakie stawia jej rzeczywistość. Prowadzi podwójne życie, w jednym jest perfekcyjną funkcjonariuszką Milicji Myśli i aktywną działaczką Ligi Antyseksualnej, w drugim młodą dziewczyną spragnioną miłości i bliskości. Winston i Julia, choć wewnętrznie się buntują, faktycznie nie robią niczego, co mogłoby zaszkodzić Partii, przeciwnie nadal pracują na jej rzecz. To posłuszeństwo wobec sytemu jest grzechem przeciwko sobie, oboje wyrzekają się w jakimś stopniu swojej tożsamości i udają kogoś innego. Dopiero ich wzajemne spotkanie wyzwala w nich odwagę i pragnienie konkretnego działania. Pragną czegoś więcej niż tylko potajemnego łamania mniej ważnych zakazów.

Romans staje się początkiem przemiany bohaterów. Zakazane uczucie daje im nieznane dotąd poczucie wolności i szczęścia. Spotykają się potajemnie, wymieniają poglądami, które nawet pomyślane są uznawane za zbrodnię, łamią regulaminy praw partyjnych, pozwalają sobie na niedozwolone jedzenie wysokiej jakości. Wszystko to wbrew Partii. Ten sprzeciw umacnia ich uczucie. Łączy ich nie tylko wzajemna miłość, ale też nienawiść do Wielkiego Brata. Jednak prawdziwym wyrazem sprzeciwu ma być wstąpienie do opozycyjnego Bractwa. Podziemnej organizacji walczącej z monopolem władzy. Kochankowie gotowi są dokonywać zbrodni i poświecić własne życie w imię walki ze znienawidzonym systemem.

Romans i spiskowa działalność są przejawem wolności. Winston i Julia na chwilę się odnaleźli, w wynajętym pokoju mogli być sobą. Odnaleźli wartości tak skutecznie zwalczane przez Partię, miłość, wolność, zaufanie. Te chwile wspólnego szczęścia są ich nagrodą za odwagę, jaką wykazali, sprzeciwiając się nieludzkiej rzeczywistości. Ale ich wolność trwa bardzo krótko i okazuje się mieć bardzo wysoką cenę. Wszystko, co stanowiło o ich szczęściu, zniknęło w jednej chwili. Okazało się, że władza od początku wiedziała o ich próbie przystąpienia do Bractwa, cały czas byli śledzeni i kontrolowani.

Cała seria przesłuchań i tortur niweczy proces wyzwolenia. Winston, który przez chwilę był wolnym człowiekiem, staje się wyzutym z własnej tożsamości wrakiem człowieka. Wyrzeka się wszystkiego, na końcu zdradza też swoją miłość, za chwilę spokoju gotów jest zgodzić się na wszystko. Jednostka ostatecznie zostaje pokonana.