Juliusz Słowacki - biografia, życiorys

Juliusz Słowacki (1809-1849) to jeden czołowych przedstawicieli polskiego romantyzm, twórca tzw. filozofii genezyjskiej. Obok Adama Mickiewicza oraz Zygmunta Krasińskiego uznawany za tzw. „Wieszcza Narodowego”.

Słowacki urodził się w rodzinie szlacheckiej (herb Leliwa) w Krzemieńcu, jesienią 1849 roku. Ojciec Juliusza był profesorem literatury na Uniwersytecie Wileńskim oraz nauczycielem w tamtejszym gimnazjum. Jednak to przede wszystkim matka, Salomea z Januszewskich, wywarła ogromny wpływ na proces kształtowania się osobowości syna. To właśnie ona wychowywała go w przekonaniu o własnej indywidualności oraz predestynacji do roli duchowego przewodnika narodu. Dowodem niesamowitej przyjaźni między matką i synem będzie bogata korespondencja prowadzona przez szereg lat i zachowana do naszych czasów.

Tymczasem młody Słowacki po ukończeniu studiów prawniczych na Uniwersytecie Wileńskim pracuje od 1829 jako aplikant w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbów w Warszawie. W czasie powstania listopadowego jako pracownik Biura Dyplomatycznego Rządu Narodowego wyjeżdża z misją dyplomatyczną do Londynu, a następnie przybywa do Paryża.

Debiutuje w 1830, wydając anonimowo powieść poetycką „Hugo”. Wkrótce w stolicy Francji ukazują się także dwa tomy wierszy, które zostają wyjątkowo negatywnie odebrane. W ten sposób nieprzychylna opinia położy się cieniem również na kolejnych publikacjach Słowackiego. Źródłem niepowodzenia okazał się odmienny typ romantyzm proponowany we wspomnianych lirykach. W odróżnieniu od porywającej emigrację walki zbiorowej propagowanej przez Mickiewicza, Słowacki stawiał bardziej na indywidualizm jednostki. W okresie od 1832 do 1836 r. pisarz przebywa w Genewie, gdzie powstają liryki lozańskie wydane potem w 3. tomie „Poezji”. Prawdziwy przełom w sposobie literackiego wypowiadania się poety ma jednak dopiero nastąpić, a nową jakość można wyraźnie odczuć w dramatach powstających właśnie w okresie szwajcarskim. Są to, m.in., podejmujący na nowo problem formacji duchowej oraz walki niepodległościowej „Kordian” (1834), a także „Horsztyński” (1835) oraz osadzona w baśniowej konwencji „Balladyna” (1834).

Sztuki rodzą się z inspiracji twórczością Szekspira, Dantego oraz pragnienia uzyskania odmiennego od Mickiewicza sposobu wyrazu. Ostatecznie, odrzucony przez paryskie środowisko, artysta rozpoczyna kilkuletnią podróż po Europie (Rzym, Neapol, Grecja, Egipt), by w 1838 r. osiedlić się w Paryżu po raz kolejny. Owocami egzotycznych wycieczek są liczne liryki, wśród których znajdują się: „Hymn. Smutno mi, Boże”, „Grób Agamemnona”, „Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu” i in. Szczytem indywidualnych możliwości kreacyjnych Słowackiego jest z kolei poemat dygresyjny pt.: „Beniowski” (1841).

W latach 40. wielką popularność w Paryżu przeżywa tzw. towianizm. Przynależność Słowackiego do Koła Sprawy Bożej, a także znajomość z Andrzejem Towiańskim powoduje, iż w tekstach poety zaczyna dominować mistyka. W tych okolicznościach rodzi się także filozofia genezyjska, która znajdzie pełne odzwierciedlenie w poemacie prozą „Genesis z Ducha” (1844). W ostatnim okresie twórczości wielkiego romantyka powstają mistyczne dramaty: „Sen srebrny Salomei”, „Ksiądz Marek”, a także epos historiozoficzny „Król-Duch”.

Nierozumiany przez współczesnych, Słwoacki umiera pokonany przez gruźlicę wiosną 1849 roku. Został pochowany na cmentarzu Montmartre. W 1927 zwłoki Juliusza Słowackiego sprowadzono do kraju i złożono w krypcie wawelskiej, tuż obok grobu jego największego literackiego konkurenta, Adama Mickiewicza.