Władysław Broniewski „Mannlicher” - interpretacja i analiza utworu

Twórczość Broniewskiego wielokrotnie się przeobrażała pod wpływem społecznych i politycznych wydarzeń. Poeta ten tworzył w trzech epokach literackich: międzywojnie, czasy wojny i okupacji oraz literatura powojenna, jednak pewne cechy są wspólne dla każdego etapu twórczości: Broniewski nieustannie interesuje się społeczeństwem jako odbiorcą swoich wierszy oraz dba o kontakt z adresatem. Jego utwory są komunikatywne, mimo dużej problemowej rozległości zawsze poruszają tematy związane z człowiekiem i humanizmem. Wiersze Broniewskiego zawierają pewną dozę tradycji, charakteryzują się osobistością i emocjonalnością. Twórca ten został nazwany klasykiem polskiej literatury rewolucyjnej, a także poetą ojczyzny.

W czasach wojny i okupacji twórczość Broniewskiego porusza patriotyczne tematy. Utwór „Mannlicher” pochodzi z tomiku „Krzyk ostateczny” wydanego w 1938 roku. W związku z tragiczną sytuacją społeczną i polityczą (Polska została zniszczona przez wojska hitlerowskie i sowieckie) poeta na łamach swoich utworów wzywa rodaków do walki. Bohaterem wierszy staje się żołnierz, zniszczony fizycznie, lecz duchowo ubogacony walką, pragnący w dalszym ciągu zbrojnie opierać się najeźdźcom. Wiersz ma charakter heroiczny, podmiot liryczny, wypowiadający się w pierwszej osobie liczby pojedynczej, opowiada o swoim tragicznym życiu.

Kluczem do interpretacji utworu jest tytuł. W jednym z wersów podmiot liryczny przyznaje: „Byłem wówczas jak szczeniak ślepy, na świat patrzył za mnie mannlicher” Mannlicher to broń szybkostrzelna - gdyby zrozumieć to w kontekście cytowanego fragmentu; rzeczywistość otaczająca Broniewskiego bardzo szybko się zmieniała. Poecie nie pozostawało nic innego, jak tylko akceptować widziane obrazy i odważnie podejmować wyzwania, które niosło życie. Jednym z wyzwań było chwycenie broni do ręki i podjęcie walki. Podmiot liryczny przyznaje, że był jeszcze dzieckiem, gdy przyszło mu walczyć w obronie ojczyzny. Życie nie oszczędzało go, „nie głaskało po głowie”, „nauczyło żołnierskiej krzepy”. Jednak to dzięki temu wychowaniu jest zdolny iść dalej, trzymając broń w dłoni, gotowy walczyć do końca. W utworze zostają wykorzystane związki frazeologiczne: „głaskać po głowie”, „gryźć ziemię”, metafory: „twarde życie”, epitety: „zielony Stochód”, a także rymy żeńskie przeplatane.