Aleksander Fredro „Zemsta” - Papkin i Wacław - charakterystyka porównawcza

Józef Papkin i Wacław Milczek to jedni z głównych bohaterów komedii „Zemsta” Aleksandra Fredry. Obaj bohaterowie zakochani są w córce Cześnika Raptusiewicza, Klarze. To uczucie to bodaj jedyna ich cecha wspólna, ponieważ Papkin i Wacław reprezentują dwa całkowicie odmienne typy osobowości oraz etyki zachowania.

Wacław jest synem Rejenta Milczka. Miał odbyć studia uniwersyteckie w Warszawie, lecz wiadomo, że więcej w tym czasie bawił się, aniżeli uczył. Wacław szczerze kocha Klarę. Za wszelką cenę dąży do ślubu z nią, lecz na przeszkodzie stoi mu absurdalna rodowa kłótnia pomiędzy jego ojcem a ojcem ukochanej.

Autor podaje nam nieco informacji na temat przeszości Wacława. Dowiadujemy się o jego gierkach miłosnych i podszywaniu się pod arystokratę w celu zdobycia kobiet. Teraz jednak bohater żałuje swoich lekkomyślnych czynów, określając je jako głupstwa młodości. Z całą pewnością jest on bohaterem energicznym i charyzmatycznym; budzącym sympatię, pomimo swoich wad. Jest człowiekiem wytrwałym i konsekwentnym, charakteryzuje go również dobre serce – mocno pragnie zgody pomiędzy Rejentem a Cześnikiem, i to nie tylko ze względu na swoją miłość do Klary.

Papkin reprezentuje inny typ młodego człowieka. Wywodzi się z rodziny szlacheckiej, lecz jest człowiekiem mało zamożnym (najprawdopodobniej zwyczajnie roztrwonił swój majątek). Jest bardzo skoncentrowany na swojej osobie – modnie się ubiera (zawsze w stylu paryskim), zna obyczaje dworskie. Jest głęboko przekonany o swej atrakcyjności wobec płci przeciwnej, czym wywołuje rozbawienie innych bohaterów komedii. Papkin wydaje się błaznem, postacią, na którą spoglądać trzeba zawsze z przymrużeniem oka (tak, jak robią po pozostałe postacie w utworze). Jego zarozumiałe przechwałki okazują się wyssane z palca, a każde posunięcie generowane chciwością i zachowawczością (czy też zwyczajnym tchórzostwem). Papkin jest postacią bardzo ironiczną, przede wszystkim ze względu na jak gdyby odwróconą budowę – z pozoru wydaje się postacią bardzo skomplikowaną i wielowarstwową, podczas gdy jego wnętrze okazuje się płytkie i jednowymiarowe.

Porównanie Wacława i Papkina możemy sprowadzić do swoistego bilansu wad i zalet. Z całą pewnością postacią pozytywną jest Wacław, lecz Papkin również budzi pewne dodatnie emocje – jego przerysowanie jest momentami bardzo silne. Ze względu na to nie można jednoznacznie określić go jako bohatera negatywnego.