Motyw kochanków w literaturze - opracowanie

Miłość niejedno ma imię. Ta stara prawda znajduje odzwierciedlenie nie tylko w życiu, ale także w literaturze. Karty książek pełne są historii spełnionych oraz nieszczęśliwych uczuć. Młodzi i starsi, doświadczeni i dopiero poznający Erosa, szukający romantycznych uniesień oraz nastawieni wyłącznie na ognisty flirt – każdy czytelnik może znaleźć tu coś dla siebie.

Jednak pewne historie miłosne wyróżniają się spośród innych, posiadając potencjał szczególnie przemawiający do odbiorców. Losy tych postaci utrwalają się w świadomości czytelników, stają się symbolami miłości nieszczęśliwej, niespełnionej, buntowniczej.

Miłość małżeńska znajduje swój wyraz w dziejach Odysa i Penelopy opisanych przez Homera w „Odysei”. Mąż wyrusza na wojnę trojańską, opuszcza żonę, która czeka na niego całe dwadzieścia lat (dziesięć lat wojny oraz dziesięć lat przeznaczonych na powrót Odysa).

Ulisses wprawdzie nie pozostaje wierny Penelopie, jednak wszystkie jego wysiłki skierowane są ku powrotowi do rodzinnej Itaki. Penelopa z kolei jest wzorem cnotliwej i wiernej żony. Wierzy, ze jej mąż powróci z tułaczki, dlatego nie przyjmuje oświadczyn żadnego z konkurentów czekając na swojego męża. Kobieta ucieka się nawet do podstępu tylko po to, aby nie musieć wybierać między zalotnikami: mówi, iż wybierze kandydata, kiedy skończy tkać suknię dla teścia. Jednak tkając ją w dzień, pewną część pruje w nocy. W ten sposób szata nigdy nie zostaje ukończona.

Przykładem miłości tragicznej mogą być zapewne „Dzieje Tristana i Izoldy”. Ta staroceltycka legenda spisana na początku XX wieku przez Józefa Bedier opowiada o uczuciu pomiędzy rycerzem Tristanem i księżniczką Izoldą Jasnowłosą. Młodzi zakochują się w sobie po tym, jak przypadkowo wypijają zaczarowany napój miłosny przeznaczony dla Izoldy oraz jej przyszłego męża – króla Marka. Oboje odczuwają wyrzuty sumienia, gdyż kobieta pozostaje niewierna swojemu mężowi, Tristan natomiast sprzeniewierza się swojemu władcy. Mimo wszelkich przeciwności, zakochani nie są w stanie się rozstać, znosząc rozmaite trudy, niewygody i upokorzenia. Ich historia nie ma jednak happy endu: kochankowie umierają, a krzak głogu na ich grobie rosnąc, splata swoje gałęzie, co symbolizuje wieczne połączenie kochanków.

Miłość gorąca, trwająca długie lata, choć wyłącznie platoniczna, stała się udziałem Francesco Petrarki, renesansowego poety sławiącego w swych sonetach piękną Laurę. Artysta opiewał kobietę zarówno za życia, jak i po jej śmierci. Uczucie jego, niestety nigdy nie spełnione, przyczyniło się do powstania jednych z najpiękniejszych wierszy miłosnych w dziejach literatury światowej.

Najsłynniejszą parą świata są oczywiście Romeo i Julia. Bohaterowie tragedii Szekspira są przykładem pary, która wbrew zewnętrznym zakazom, nieprzychylności rodziców oraz starym rodowym zaszłościom decyduje się na bycie razem. Potajemne spotkania kochanków, walka z trudnościami, a wreszcie – sekretne małżeństwo dowodzą determinacji młodych ludzi oraz świadczą o sile ich miłości. Jednak, jak to u Szekspira, fatalny los kładzie kres idylli. Splot nieporozumień doprowadza do śmierci obojga kochanków.

Nie trzeba długo szukać, aby dostrzec na kartach literatury wyrazy jednego z najintensywniejszych ludzkich uczuć. Miłość ma charakter inspirujący w każdym przypadku: kiedy ma szansę na spełnienie, kiedy jest nieszczęśliwa, niespełniona lub dopiero w fazie rozkwitu.

Na koniec kila polskich przykładów: Zosia i Tadeusz z „Pana Tadeusza”, Stanisław Wokulski i Izabela Łęcka z „Lalki”, Konrad i Aldona z „Konrada Wallenroda, bohaterowie wiersza Leśmiana „W malinowym chruśniaku”, Klara i Albin ze „Ślubów panieńskich”…