Rembrandt „Ofiara Abrahama” - interpretacja, opis obrazu

Obraz „Ofiara Abrahama” pochodzi z 1636 roku, jest namalowany techniką olejną na płótnie. Należy do cyklu kilku obrazów Rembrandta, podejmujących motyw ofiarowania Izaaka Bogu przez jego ojca, patriarchę Abrahama. Ofiarowanie syna miało być dla Abrahama sprawdzeniem jego wiary. Temat płótna został więc zaczerpnięty z Księgi Rodzaju.

Na pierwszym planie obrazu widnieje półnagie, wygięte w łuk ciało Izaaka. Jego głowa przytrzymywana jest przez ojca, Abraham zakrywa synowi twarz dłonią. Abraham przedstawiony jest jako starzec, z siwymi włosami i długą, białą brodą. Ubrany jest w ciemne szaty. Z twarzy Abrahama odczytać można przerażenie i zdziwienie. Dzieło przedstawia moment, kiedy anioł wytrąca nóż z ręki patriarchy. Scena jest więc niezwykle dynamiczna.  Anioł pokazany jest dość schematycznie. Ma łagodny wyraz twarzy, kręcone, brązowe włosy, białą szatę i ciemne skrzydła. Wyraźny jest za to gest wstrzymania ręki Abrahama. Rembrandt zastosował ciekawy chwyt, który wzmacnia dynamikę i wrażenie ruchliwości obrazu: w tle przedstawił bowiem skłębione, czarno-granatowe chmury, zza których nagle wychodzi słońce. Symbolizuje to zmianę decyzji Boga oraz odwrócenie straszliwych losów ojca i syna.

Kolorystyka obrazu jest ciemna, rozświetlone są jedynie twarze anioła, Abrahama i ciało Izaaka. W całej twórczości Rembrandta widoczna jest fascynacja efektami świetlnymi i grą świateł i cieni. Światło i cień były używane przez artystę jako zabiegi dramatyzujące akcje obrazu, poświęcał im bardzo dużo pracy. To właśnie ze względu na mistrzowskie operowanie światłocieniem Rembrandt często porównywany jest do Caravaggia. Warto zwrócić jednak uwagę, że u Rembrandta światłocień służył do oddania przede wszystkim sensów metafizycznych. Tak jak w obrazie „Ofiara Abrahama”, źródło światła często jest bardzo trudne lub niemożliwe do ustalenia, ponieważ emanuje z samych postaci.

Krytycy sztuki zwracają również  uwagę na swobodę, z jaką malarz tworzył swoje płótna –  gdy przyjrzeć się im z bliska widać szerokie, zamaszyste pociągnięcia pędzla. Współcześnie obraz można podziwiać w Starej Pinakotece.