Halina Poświatowska - twórczość. Czas, miłość i śmierć w utworach Haliny Poświatowskiej

Kiedy krok w krok za człowiekiem podąża śmierć, miłość i czas nabierają zupełnie innego znaczenia. Poświadczenie tej tezy znajdziemy w twórczości Haliny Poświatowskiej, poetki, która pomimo ciężkiej wady serca starała się jak najlepiej wykorzystać dany jej czas.

„Ja minę / ty miniesz / on minie/ mijamy / mijajmy” – to tytułowa „Koniugacja” pochodząca z jednego z utworów tej poetki. Wszyscy odejdą, co do tego nie można mieć najmniejszych wątpliwości. Samo przesłanie tego fragmentu nie jest więc wstrząsające. Jednak sposób, w jaki podmiot liryczny przedstawia nam nieuchronną kolej rzeczy jest bardzo dobitny. W tym celu wykorzystana została odmiana czasownika przez osoby. Dzięki temu mamy zupełną przejrzystość. Przemijanie dotyczy zarówno mnie, ciebie, jak i jego. Czas dotyka także elementów przyrody – stojąca nad wodą olszyna marznie i moknie. Wieczny jest tylko wiatr, który wieje nad całym światem.

Skoro czas wiąże się z przemijaniem warto przyjrzeć się utworowi „Śmierć”. Zantrpomorfizowana śmierć jest adresatką wypowiedzi „ja” mówiącego. Przedstawiona zostaje jako siła wszechobecna i niezmiernie potężna. Nie ma możliwości ucieczki od niej, ponieważ wszędzie podąża za ludźmi. Poczucie nieuchronnego końca nie powoduje jednak, że śmierć zostaje przedstawiona jako okrutna i bezlitosna. Podmiot liryczny stara się wyeksponować jej pozytywne strony, czyli ulgę jaką niesie w cierpieniu. Nie przypomina w niczym szydzącej kostuchy, łatwiej wyobrazić ją sobie jako smugę dymu z kadzidła, która przynosi ukojenie.

Miłość to w poezji Haliny Poświatowskiej odskocznia od szarej i ponurej rzeczywistości. Pozwala zapomnieć o nieuchronnej śmierci i ciągłym upływie czasu. Jest nieśmiertelna, przypomina więc nieco wiatr z „Koniugacji”. W wierszu „Odłamałam gałązkę miłości” podmiot liryczny próbuje unicestwić uczucie, ono jednak nie zostaje pokonane, a odbiera mu samodzielność myślenia i działania „ja” mówiącemu. Nie jest to jednak szaleńcza namiętność. Z miłością w wierszach Poświatowskiej kojarzą się raczej takie określenia jak: „ciepło”, „bezpieczeństwo”, „stabilność”. Na przykład w utworze „Bądź przy mnie blisko” kobiecy podmiot liryczny prosi ukochanego mężczyznę, by otoczył ją swymi silnymi ramionami.

Wizja czasu, śmierci i miłości w poezji Haliny Poświatowskiej jest efektem jej subiektywnych odczuć. Odbiła w niej to, co znała z życia pełnego cierpienia i zagrożeń. Dlatego każde tyknięcie zegara jest krokiem ku śmierci, która jest wszechobecna i dotyka każdego. Nieco inną pozycję zajmuje miłość, ona wydaje się chronić przed tymi wszystkimi cierpieniami. Jest też nieśmiertelna, ponieważ może trwać nawet poza ciałem.