Kornel Makuszyński „Szatan z siódmej klasy” - ponadczasowość powieści Makuszyńskiego

„Szatan z siódmej klasy” to jedna z powieści dla młodzieży w bogatym dorobku Kornela Makuszyńskiego. Mimo że powstała w 1937 roku, to do dziś sięgają po nią kolejne pokolenia Polaków. Co sprawia, że niemal siedemdziesięcioletnie dzieło do dziś jest tak chętnie czytane?

Na atrakcyjność książki niewątpliwie ma wpływ fabuła. Przygody nieprzeciętnie bystrego chłopca imponują nie tylko młodym czytelnikom, ale trafiają w gust również starszych wielbicieli pisarza. Któż z nas nie marzył, by choć raz jego udziałem stało się poszukiwanie skarbów? Zasadnicza akcja powieści rozgrywa się w trzystuletnim dworku. Stary dom niewątpliwie rozbudza wyobraźnię. Skrzypiące drzwi i podłogi wywołują dreszcz emocji, wskrzeszając duchy osób dawniej tam mieszkających. Do tego należy dodać pełen pamiątek strych, będący marzeniem każdego małoletniego poszukiwacza skarbów.

Prawdą jest, że najbardziej interesuje nas historia, która bezpośrednio nas dotyczy. To właśnie rodzinne opowieści stają się punktem wyjścia do rozważań nad historią w szerszym jej wymiarze. Tak dzieje się w tym przypadku – zagadka znikających drzwi prowadzi czytelnika do dziejów wypraw napoleońskich.

Na uniwersalizm powieści niezaprzeczalny wpływ ma jej warstwa językowa: humor, dowcip i błyskotliwa ironia obecne są w niemal każdym akapicie. Narracja bawi czytelnika do łez, a cień zazdrości wobec kunsztu autora wywołują trafne i dowcipne określenia.

Powieść jest ponadczasowa, ponieważ pokazane w niej emocje i relacje międzyludzkie, mimo upływu czasu, pozostają aktualne. Szacunek dla autorytetu, przyjaźń i lojalność wobec kolegów to zasady, jakimi kierują się bohaterowie omawianej powieści.

Po książkę Makuszyńskiego warto sięgnąć w każdym wieku. Pozwala ona czytelnikowi przenieść  się w czasy, gdy wakacje kojarzyły się z niesamowitymi przygodami, a nie tylko leniwym wypoczynkiem. Makuszyński przypomina również, że warto mieć oczy szeroko otwarte, bo może nam umknąć jakaś ważna tajemnica...