Molier „Skąpiec” - charakterystyka Elizy

Eliza jest jedną z tragiczniejszych postaci komedii Jeana Baptiste’a Poquelina pod tytułem „Skąpiec”. Jest córką tytułowego bohatera – Harpagona. Dziewczyna ma niespełna osiemnaście lat. Już na samym wstępie daje się poznać jako nieśmiała i niepewna swojej wartości kobieta, która oddała swoje serce ukochanemu Waleremu. Kobieta boi się wszystkiego, widać, że jest osobą osaczoną przez postać jej ojca. Obawia się reakcji rodzica, gdy ten się dowie, że jego córka jest zakochana i zamierza wziąć ślub. Boi się także, że jej niewinne uczucie zostanie przez Walerego zdradzone. Nie ufa mężczyznom, nie wierzy w ich słowa. Ufa jednak swojemu ukochanemu, bo bardzo chce zmienić swoje życie na lepsze – a każde życie z dala od jej ojca uważa za dobre wyjście. Kocha Walerego miłością czystą, niewinną.

W domu, w którym mieszka, czuje się nikim. Nikt nie liczy się z jej zdaniem, a ojciec jej nie kocha. Chce być kochana. Jest sierotą – jej matka zmarła przedwcześnie i obowiązek opieki nad dziećmi spadł na Harpagona, który Elizą w ogóle się nie interesuje. Jedyne, co się dla niego liczy, to pieniądze. Pragnie ożenić Elizę z Anzelmem, nie bacząc na uczucia córki. Eliza stanowczo sprzeciwia się tej decyzji, czym wykazuje swoją determinację. Jest romantyczką. Wierzy, że małżeństwo powinno być tylko z miłości, a nie manipulacją czysto finansową – w przeciwieństwie do jej despotycznego ojca, dla którego liczą się wyłącznie względy pieniężne.

Kobieta boi się świata, w ogóle go nie zna. Chce wierzyć w uczucia Walerego: „Ach, jakże łatwo jest nas przekonać, gdy kogoś kochamy! O tak, Walery! Ja mniemam, że serce twoje niezdolne byłoby mnie zawieść. Wierzę, że kochasz prawdziwie i że mi będziesz wierny: nie chcę wątpić o tym i drżę jedynie przed potępieniem świata”. Eliza nie wierzy we własne siły, chociaż buntuje się przeciwko niezwykle despotycznemu ojcu. Jest osobą dobrą, chociaż darzy swego rodzica uzasadnioną nienawiścią – ojciec ją zaniedbywał przez cale życie, nigdy nie okazał jej, że zależy mu na niej. Zawsze na szczycie jego hierarchii stała szkatułka ze złotem.

Eliza próbuje uratować się z życia, w którym tkwi już zbyt długo. Dnie spędza w domu, nie robi nic konkretnego, jest tłumiona i niszczona psychicznie przez własnego, zrzędliwego ojca. Jej działania wynikają z jej rozpaczy. Bardzo chciałaby zmienić coś w swoim życiu, ale jak długo znajduje się pod „opieką” finansową ojca, nie jest w stanie zrobić nic. Pierwszym krokiem, na jaki się waży, jest próba poinformowania ojca o tym, że wychodzi za mąż za Walerego.

Na swój sposób jest odważna. Próbuje wziąć swój los w swoje ręce – jest zdeterminowana, choć z nieprzejednanym ojcem trudno jej wygrać. To bohaterka pozytywna, chociaż nie obce są jej takie uczucia jak czysta nienawiść do ojca (jak się później okazuje nie jest jej prawdziwym ojcem). Tłumiona przez despotę, z którym mieszkała pod jednym dachem, nie jest w stanie być sobą – kobietą odważną, zdecydowaną. Jest uparta, obstaje przy swoim zdaniu, śmiało broni swoich poglądów. Zraniona przez życie, próbuje uciekać przed bólem.

Eliza wierzy w miłość, w lepszą przyszłość. Chce zrobić wszystko, co w jej mocy, aby poprawić swoją patową sytuację. Pragnie wyprowadzić się od ojca i żyć własnym życiem z dala od niego, chce wreszcie zrobić coś dla siebie. Bunt jest jej towarzyszem życia. Siłą, krzykiem i desperacją wywalcza sobie miejsce w rodzinie Harpagona. Nie kocha swojego ojca, on też nie darzy ją żadnym uczuciem. W ramionach Walerego kobieta pragnie znaleźć to, czego odmawiał jej ojciec przez całe życie. Chce bezwarunkowej miłości, opieki, zrozumienia i akceptacji. Szuka ciepła i tego, co straciła, żyjąc pod jednym dachem z człowiekiem zapatrzonym w pieniądz.