Kanaan - opis, historia, znaczenie dla danej religii

Kanaan (zapisywany również jako Chanaan), to słowo pochodzące z języka hebrajskiego od Kena’an. Samo słowo „kana” z języka hebrajskiego znaczy dokładnie tyle, co „pochylać się”. To starożytna kraina biblijną, którą Bóg miał przyobiecać Izraelitom. Historia Kanaanu wiąże się z postacią Mojżesza - biblijnego proroka, któremu ukazał się Bóg pod postacią gorejącego krzewu. Miał mu on rozkazać wyprowadzenie ludu Izraelitów z Egiptu - „domu niewoli”. 

Lądem, do którego Żydzi mieli dotrzeć, miała być Ziemia Obiecana, nazywana właśnie Kanaanem. Według słów Biblii, Mojżesz miał wyprowadzić lud z Egiptu, ale sam miał nigdy nie zobaczyć Ziemi Obiecanej, gdyż wystawił Boga na próbę przy źródle Meriba. Tak też się stało. Po wielu cudach Mojżesza, faraon podjął decyzje o pozwoleniu Izraelitom na odejście z Egiptu. Wyjście ludu poprzedziło dziesięć plag egipskich. Wędrówka do Kanaanu trwać miała czterdzieści lat.

Szczególnie dużo wzmianek o Kanaanie pojawia się już w Księdze Rodzaju (Genesis). Z historycznego punktu widzenia to miejsce zostało zasiedlone już w trzecim tysiącleciu p.n.e. Rdzenną ludność tych terytorium nazywano Kaneejczykami. Potem na tereny przez nich zamieszkałe przybyli także Amoryci oraz Hebrajczycy. Kanaan miał być jedną z krain wchodzących w skład Izraela. Mówi się, że historia Kanaanu oraz historia Izraela to ta sama opowieść.

W XIII w. p.n.e koczownicze plemiona izraelskie przybyły właśnie na te terytoria. Możliwe, że część z nich przywędrowała tam na czele ze swoim wodzem i przewodnikiem – Mojżeszem. O fakcie przybycia Izraelitów do Kanaanu może świadczyć „Stela Zwycięstwa Merenptaha”, czyli „Stela Izraela”. Pochodzi ona najprawdopodobniej z XIII wieku p.n.e. Kanaan miał obejmować tereny współczesnej Palestyny, Syrii oraz Fenicji (wybrzeża Morza Śródziemnego).

Obecnie na terenie Kanaanu (Syria) prowadzone są wykopaliska archeologiczne. Miejsce to nazywa się Ugarit. Według historii, plemiona izraelskie po przybyciu na teren Kanaanu, podzieliła cały obszar na dwanaście części, którymi zarządzało dwanaście plemion Izraelitów. Nie było tam dokładnie sprecyzowane, kto rządzi. W wieku IX narosło zagrożenie ataku ze strony Filistynów. Wtedy jako pierwszego króla wybrano Saula. Po nim na tronie władcy zasiadł Dawid i Salomon.

Po śmierci tego ostatniego doszło do rozpadu Izraela na część jerozolimską i na część samarską. Judę (jak został później określony Izrael) podbili potem Babilończycy. Okres ten nazywany jest okresem „niewoli babilońskiej”, który jednak umocnił tradycje judaistyczne i wiarę w Jahwe wśród Żydów. 

 Kanaan to według Biblii (dokładniej według Starego Testamentu) to Ziemia Obiecana – kraina szczęśliwości, która miała być wyzwoleniem ludu Izraelitów z niewoli egipskiej. W sensie metaforycznym jest symbolem azylu i szczęścia upragnionego przez pokolenia. Wędrówka w to miejsce zajęła Izraelitom czterdzieści lat. Było to czterdzieści lat wędrówki i tułaczki w srogich warunkach (warunki pogodowe, brak żywności). Wielu z tych, którzy wraz z Mojżeszem opuścili Egipt, nigdy nie zobaczyło Kanaanu – miejsca, do którego dążyli niemal pół wieku.

Nie można też zapomnieć o postaci Abrahama, który to wcześniej wprowadził Izraelitów do Egiptu. To jemu Bóg powiedział „aby udać się do Kanaanu (…) Abram przeszedł przez ten kraj, aż do miejscowości koło Sychem, do dębu More”. „Jahwe ukazawszy się Abramowi rzekł: Twojemu potomstwu oddaję tę właśnie ziemię”. Kanaan jest więc ziemią nadaną człowiekowi przez Boga - Ziemią Przyrzeczoną, czy też Obiecaną - azylem dla znękanej niewolą ludności.