Mojżesz - życiorys, proroctwa, opis

Imię Mojżesz pochodzi od słowa „wyjąć”, co wiąże się z faktem, iż przyszły przywódca Izraelitów został znaleziony przez córkę faraona, kiedy (jako niemowlę) płynął w koszyku po rzece. Władca Egiptu wydał edykt nakazujący, by wszyscy nowonarodzeni chłopcy żydowscy byli mordowani. Jednak matka Mojżesza nie chciała uśmiercić swego dziecka i po trzech miesiącach ukrywania go postanowiła włożyć dziecko do koszyka i puścić je z nurtem rzeki, licząc na dobre serce znalazcy. Okazała się nim córka faraona, która przyjęła i wychowała jednego z najpotężniejszych sług Boga.

Mojżesza wykarmiła matka, ponieważ Miriam (siostra czuwająca nad losem przyszłego przywódcy Izraelitów) doradziła księżniczce, by chłopca karmiła któraś z przedstawicielek jego ludu. Później młodzieniec otrzymał niezwykle staranne wykształcenie w myśl egipskich standardów. Jednak nie zakłóciło to w nim miłości do własnego ludu. Kiedy pewnego dnia zobaczył, jak Egipcjanin znęca się nad Żydem, postanowił uśmiercić oprawcę. Wtedy musiał opuścić krainę, w której się urodził. Udał się do ziemi Midan, gdzie chciał uniknąć prześladowań. Tam pomógł pasącym owce córkom Jetry i zaprowadził ich stado do studni. Następnie ich ojciec powierzył mu swoją trzodę oraz dał za żonę Seforę. Mojżesz z kobietą miał dwóch synów – Gerszoma i Eliezera. Któregoś dnia, gdy syn Jokebed wypasał stado na górze Horeb, ukazał mu się Bóg pod postacią płonącego krzewu. Nakazał mu wtedy, by powrócił do Egiptu i poprowadził Izraelitów do Ziemi Obiecanej.

Mojżesz powrócił do swego ludu i poprzez cudy, czynione dzięki Bożej mocy, przekonał ich, że przysyła go sam Jahwe. Następnie postanowił, wraz z bratem – Aaronem – udać się przed oblicze faraona i przekonać go, by uwolnił Izraelitów. Władca nie wyraził na to zgody. Wtedy Bóg, za pośrednictwem Mojżesza, postanowił podjąć radykalne działania – zesłał na Egipcjan dziesięć plag. Były to kolejno: przemiana wody w krew, plaga żab, roje komarów, plaga much, pomór bydła, wrzody, grad, szarańcza, ciemność oraz ostatnia – najokrutniejsza – uśmiercenie pierworodnych. Po tych wydarzeniach, faraon pozwolił na chwilowe opuszczenie swego państwa przez Izraelitów. Jednak gdy zorientował się, że Naród Wybrany ucieka, nakazał swoim wojskom rozpocząć pościg. Właśnie wtedy Mojżesz (dzięki mocy Jahwe) sprawił, iż rozstąpiły się wody Morza Czerwonego, co umożliwiło Izraelitom ucieczkę. Natomiast pogoń zginęła w morskich falach.

Wtedy rozpoczęła się długa pielgrzymka Narodu Wybranego, której celem była Ziemia Obiecana. Bóg wspierał swoich poddanych i gdy byli oni na pustkowiu, zsyłał im wodę, mannę i karmił przepiórkami. Jednak ludzie coraz mocniej zaczynali szemrać przeciwko swojemu przewodnikowi. Gdy Izraelici trafili pod górę Synaj, gdzie Bóg, za pośrednictwem Mojżesza, podarował im tablice dekalogu, sytuacja stałą się coraz gorsza. Pomimo starań syna Jokebed, ludzie zaczęli sprzeciwiać się woli Boga. Przeciw Mojżeszowi obróciła się nawet jego siostra – Miriam – która za karę została dotknięta trądem. Jednakże przywódca Izraelitów wyprosił u Boga, by przywrócił jej zdrowie.

Gdy Naród Wybrany znajdował się blisko celu swojej podróży, Syn Jokebed nakazał zwiadowcom udać się do Ziemi Obiecanej. Ci, zobaczywszy, jak potężni ludzie tam mieszkają, zasiali niepokój wśród Żydów. Wielu z nich obróciło się przeciw Bogu, za co spotkała ich kara – zostali pochłonięci przez ziemię. Jahwe postanowił także ukarać cały naród – skazał ich na czterdziestodniową tułaczkę po pustyni. Prowadzeni przez Mojżesza ludzie zaczęli coraz bardziej złorzeczyć przeciw Bogu i Mojżeszowi. Zaczęli uprawiać nierząd i oddawać cześć innym bóstwom. Wielu z nich zostało ukaranych przez Boga i skazanych na śmierć. Mojżesz prowadził swój lud przez czterdzieści lat, jednak nie dostąpił tej radości i nie wstąpił z nim do Ziemi Obiecanej. Umarł po 120 latach życia, a jego następcą został Jozue. Ciało przywódcy zostało pogrzebane w krainie Moab, a lud opłakiwał jego śmierć przez 30 dni.

W tradycji Mojżesz uznawany jest nie tylko za wielkiego sługę Bożego, ale także za autora całego Pięcioksięgu (oczywiście wyłączyć należy opis jego śmierci) oraz Księgi Hioba i Psalmów 90. i 91. Bibliści przychylają się do tego twierdzenia i uważają, iż rzeczywiście Mojżesz mógł napisać przynajmniej część Pięcioksięgu.

Mojżesza w ikonografii ukazuje się w rozmaitych sytuacjach z jego życia. Można znaleźć przedstawienia zarówno małego chłopca, płynącego w koszyku, jak i starszego mężczyzny dzierżącego w dłoniach tablice dekalogu, laskę i inne atrybuty władzy nad Narodem Wybranym.