Federacja - państwo federalne - cechy, definicja, charakterystyka

Federacją (inaczej państwem złożonym) nazywa się taki kraj, w skład którego wchodzi kilka państw. Zrzekają się one części swojej suwerenności na rzecz powołanego państwa wspólnego. Państwa związkowe mogą przyjmować nazwy krajów ale też landów, prowincji, kantonów czy stanów). 

Nazwa „federacja” pochodzi od łacińskiego słowa federatio oznaczającego „sprzymierzenie”. 

Zasadniczo kraje federalne mają szczegółowo określony zakres kompetencji. Zazwyczaj są to polityka monetarna wraz z jednolitą  walutą oraz polityka zagraniczna. Wspólny jest także federalny rząd.  Pozostałe niezastrzeżone kompetencje pozostają w rękach państw składowych. Pozwala to zachować im autonomie wewnętrzną. 

Możliwy jest trójczłonowy rozdział kompetencji w którym część z nich pozostaje w rękach państwa składowego, część przekazywana jest związkowi a część jest wspólna dla władz centralnych oraz władz podmiotu federacji.

Państwa federacyjne najczęściej nie mają prawa do secesji. Mogą mieć natomiast odrębny system prawny (wraz z ustawą zasadniczą) oraz sądowy. Stanowione przez nie akty prawne musza być jednak zgodne z ustawodawstwem federacyjnym. 

Obywatele państw federacyjnych mogą mieć podwójne obywatelstwa: związku państw oraz odpowiedniego państwa składowego.

Najbardziej charakterystycznym przykładem państwa federalnego są Stany Zjednoczone. W Europie jako kraj federacyjny wymienić można np. Republikę Federalną Niemiec czy Szwajcarie. 

Swoistą federacją często określa się także Unię Europejską.