Bigamia – definicja, charakterystyka, przykłady

Bigamia (dwużeństwo) oznacza pozostawanie w związku małżeńskim jednocześnie z więcej niż z jedną osobą (bigamia stanowi rodzaj poligamii ograniczony jednak tylko do dwóch małżonków jednej osoby). Bigamia jest w wielu krajach, m.in. w Polsce i całej Unii Europejskiej, prawnie zakazana, a za zawarcie podwójnego związku przewidziane są sankcje karne. Należy zaznaczyć, że bigamia dotyczy osób, które zawarły związek małżeński w świetle prawa cywilnego, a nie tylko wyznaniowego.
 
Warunkiem zasądzenia kary za bigamię jest udowodnienie tzw. złej wiary, czyli tego, że dana osoba zawierając drugi związek małżeński, wiedziała o istnieniu pierwszego związku. Bigamistą nie jest osoba, której małżonka uznano za zmarłego, a który zaginął w wyniku np. działań wojennych.

W europejskim kręgu kulturowym bigamia nie jest legalna, sytuacja natomiast zmienia się w np. w krajach muzułmańskich. W państwach, gdzie dominującą religią jest islam, posiadanie więcej niż jednej żony jest dozwolone (maksymalnie można mieć cztery żony). Co ciekawe, pozwolenie na bigamię dotyczy tylko mężczyzn – kobiety w islamie nie mają prawa posiadać więcej niż jednego męża.

Warto dodać, że osoba pozostająca w bigamicznym związku małżeńskim, która podróżuje po Europie, nie musi obawiać się sankcji ze strony państw, jakie odwiedza. Zakaz wielożeństwa dotyczy bowiem samego aktu zawarcia podwójnego związku, a nie pozostawania w nim.

Choć współcześnie bigamia i inne odmiany poligamii występują stosunkowo rzadko, to należy pamiętać, że takie zwyczaje małżeńskie były powszechne szczególnie w starożytności. Interesującym źródłem jest tutaj Stary Testament, w którym niejednokrotnie spotykamy przykłady dwu- i wielożeństwa. Zawieranie przez mężczyzn jednoczesnych związków z kilkoma kobietami służyło w przeszłości zabezpieczeniu sytuacji kobiet, które w innej sytuacji mogłyby nie znaleźć męża. Inną przyczyną z pewnością była także zdolność mężczyzn do jednoczesnego posiadania dzieci z wieloma kobietami – wpływało to pozytywnie na wzrost liczebności rodzin, a w konsekwencji na poprawę liczby ludności.
 
Odejście od społecznego przyzwolenia na bigamię nastąpiło głównie ze względu na dynamiczny rozwój religii chrześcijańskiej, która opiera się przede wszystkim na Nowym Testamencie. Znaleźć w nim można bowiem jednoznaczne wskazanie, że małżeństwo jest związkiem jednego mężczyzny i jednej kobiety.