Akt prawny a akt normatywny - porównanie (różnice, podobieństwa)

Akty normatywne i akty prawne to pojęcia związane z przepisami prawa i systemem  prawnym. Są one pojęciami bardzo zbieżnymi, nieraz stosowanymi zamiennie.

Akty normatywne i prawne są tekstem – pewnym, spisanym językiem prawnym, zbiorem przepisów prawnych o określonej budowie (na którą składają się: rodzaj aktu, data, tytuł, część ogólna, część szczególna, przepisy końcowe, a czasem także preambuła), które stanowią rezultat działalności prawodawczej określonych w konstytucji (która również stanowi akt prawny) organów.

Należy zaznaczyć także, że istotną cechą aktów normatywnych i prawnych jest abstrakcyjny i generalny charakter. Generalność oznacza skierowanie do danej grupy osób (a nie do indywidualnej jednostki), natomiast abstrakcyjność wiąże się z ogólnymi regułami postępowania, jakie podejmowane są w wyniku np. wielokrotnego przekraczania danego zapisu prawa.

Z pojęciem aktów normatywnych (i prawnych) wiąże się także interesująca kwestia promulgacji. Żeby dany akt normatywny mógł wejść w życie, konieczna jest jego wcześniejsza promulgacja – czyli ogłoszenie w odpowiednim dzienniku. Czas między ogłoszeniem danego aktu normatywnego a jego wejściem w życie nazywa się „vacatio legis”.

W polskim prawie wyróżnia się kilka podstawowych aktów prawnych, które mają określoną hierarchię. Najważniejszym z nich jest konstytucja – ustawa zasadnicza, która reguluje najważniejsze mechanizmy funkcjonowania państwa, decyduje o ustroju politycznym, regulacjach społecznych i ekonomicznym danego kraju. Niżej w hierarchii znajdują się ratyfikowane umowy międzynarodowe, do których należy dopasować ustawy i rozporządzenia z mocą ustawy. Mniejszy zakres oddziaływania mają rozporządzenia – akty wykonawcze konkretnych ustaw. Najniżej w hierarchii aktów prawnych znajdują się akty prawa miejscowego – akty normatywne obowiązujące tylko na danym obszarze (np. w granicach danej gminy).

Między pojęciami aktu normatywnego i aktu prawnego można doszukiwać się jednak także pewnych różnic. Najważniejszą z nich jest normatywny charakter – akty normatywne stanowią w tym ujęciu ten element aktów prawnych, który składa się wyłącznie z treści o charakterze normatywnym (czyli z hipotezy, dyspozycji i sankcji). Akty normatywne stanowią więc pojęcie węższe niż akty prawne, ponieważ każdy akt normatywny jest jednocześnie aktem prawnym, natomiast w odwrotnej sytuacji prawidłowość ta się nie sprawdza.