Rządy „grubej kreski” - Tadeusz Mazowiecki - definicja, interpretacja

Terminem „gruba kreska” określa się zwrot Tadeusza Mazowieckiego. Dokładniej mowa była o „grubej linii”.

Tadeusza Mazowiecki podczas swojego expose w 1989 roku użył słów: „Rząd, który utworzę, nie ponosi odpowiedzialności za hipotekę, którą dziedziczy. Ma ona jednak wpływ na okoliczności, w których przychodzi nam działać. Przeszłość odkreślamy grubą linią. Odpowiadać będziemy jedynie za to, co uczyniliśmy, by wydobyć Polskę z obecnego stanu załamania.”

Wypowiedź ta szybko stała się znanym sloganem politycznym. Premier Mazowiecki odcinał się przez tą wypowiedź od władzy komunistycznej.

Słowa te miały także symbolizować pojednanie między rządami komunistycznymi a demokratycznymi. Postulowano nierozliczanie się z przeszłością i porzucenie chęci działań represyjnych wobec poprzedników. 

Wypowiedź ta była wielokrotnie parafrazowana. Aktualnie nie do końca oznacza ona pojednanie się z przeszłością. W świadomości społecznej – głównie za sprawą mediów przekręcających wypowiedź Mazowieckiego – termin „gruba kreska” symbolizuje pobłażanie wobec działań byłych członków partii komunistycznych, a także podlegających im służb specjalnych. 

Przeciwnicy Tadeusza Mazowieckiego słowa „gruba kreska” traktowali jako niechęć wobec rozliczeń z historią, a co za tym idzie dekomunizacją oraz lustracją. Przyjęło się mówić, iż środowisko Solidarności podzieliło się na zwolenników oraz przeciwników „grubej kreski”. 

Słowa „przeszłość odkreślamy grubą linią” zostały użyte jako tytuł przedruku expose premiera Mazowieckiego w „Gazecie Wyborczej”.