I wojna światowa a dotychczasowe konflikty zbrojne - różnice

Mogłoby się zdawać, iż wszelkie konflikty zbrojne jakie miały miejsce przed rokiem 1914 nosiły w znacznej mierze cechy bardzo podobne do I wojny światowej. W końcu tu i tu występowało kilka stron sporu, nierzadko tworząc szersze więzi i silne sojusze, tu i tu brano jeńców lub mordowano, tu i tu perturbacje wojenne wydatnie wpływały na codzienne życie zwykłych cywilów. I wojna światowa nosiła również cechy, których nie miały poprzednie wojny. Cechy będące zapowiedzią nowego sposobu prowadzenia wojen, nowego myślenia strategicznego, prowadzenia badań pod innym kątem.

Pierwszą, i chyba najważniejszą, cechą I wojny światowej było to, iż nie była ona jedynie konfliktem lokalnym, w którym udział brało jedynie kilka, czy kilkanaście państw skupionych wokół walki o np. dostęp do zasobów czy do morza. Był to konflikt, który szerokim echem odbił się na całym świecie, bo i zresztą znaczna część świata brała w nim udział. Był to zatem konflikt globalny. Choć wszystko zaczęło się w Europie, terenem walk stała się także Afryka i Azja, a do wojny przystąpiły również Stany Zjednoczone.

I wojna światowa różniła się znacznie od swoich poprzedniczek pod względem technologicznym. Mianowicie po raz pierwszy wykorzystano w niej samoloty. Co prawda, ich potencjał nie został w pełni wykorzystany, gdyż pełniły one funkcje przede wszystkim zwiadowcze, jednak ówczesne walki powietrzne położyły podwaliny pod przyszłe siły powietrzne, które nierzadko miały mieć decydujące znaczenie w kreowaniu ostatecznego wyniku walki.

Inną technologiczną nowinką były czołgi. Ta nieznana  dotychczas broń została po raz pierwszy użyta przez Brytyjczyków w 1916 roku, jako wsparcie dla działań piechoty. Pokazały one, że mogą się okazać nieocenionym elementem w siłach zbrojnych, który przeważa szalę zwycięstwa na stronę posiadającą odpowiedni pancerny potencjał. Czyż obu tych elementów – lotnictwa i wojsk pancernych nie docenił wkrótce Hitler tworząc doktrynę wojenną zwaną blitzkrieg (błyskawiczna wojna)?

Kolejną nowością pozostawało użycie w trakcie działań militarnych tzw. gazów bojowych, wystrzeliwanych zresztą w odpowiednich pociskach przez haubice artyleryjskie. Wystarczy choćby wspomnieć o tzw. gazie musztardowym, który parzył delikatne śluzówki człowieka. Masowo oślepieni, poparzeni żołnierze stawali się niezdolną do dalszych działań grupą, którą można było łatwo nicestwić. Takie działania wywołały zresztą w przyszłości psychozę, iż gazy bojowe mogą zostać użyte przeciwko ludności cywilnej.