Polska za panowania Kazimierza Wielkiego

Kazimierz Wielki był wybitnym władcą państwa polskiego w latach 1333-1370. Terytorium państwa polskiego za jego panowania liczyło ok. 270 tys. km2, a ludność szacowano na ok. 2 mln. Nastąpił gwałtowny rozwój miast, rozkwitać zaczął handel i gospodarka. Stan gospodarki uległ znacznej poprawie. Dobrze rozwijało się górnictwo i różnego rodzaju rzemiosło.

Mocno opanowana Ruś Halicka sprzyjała nadawaniu nowych posiadłości ziemskich. Kazimierz Wielki popierał politykę handlową i wspierał kupców. Nadawał więc w tym celu przywileje, które ułatwiały i normowały pewne kwestie. Między innymi prawo składowe, przywilej przymusu drogowego i podatek zwanym poradlnym. Dzięki czemu skarb królewski miał stałe dochody.

Kazimierz Wielki rozwinął również sprawy administracyjne. Władza lokalna należała do starostów, starostów grodowych, wojewodów i kasztelanów. Istotną kwestią była kancelaria królewska, która ogłaszała przywileje i akty prawne. Na wschodzie Kazimierz Wielki rozpoczął rozbudowę miast i wsi. Dokonano unifikacji prawa, opracowano zbiór przepisów prawnych dla Wielkopolski tzw. statut piotrkowski (34 artykuły) i statut wiślicki dla Małopolski w postaci 24 artykułów. Było to jedno z pierwszych ważniejszych  wydarzeń prawnych na terytorium polskim. Statuty te regulowały wiele ważnych spraw, obowiązek służby wojskowej, pospolite ruszenie, służbę w chorągwi itd. W 1364 r.

Kazimierz Wielki powołał Akademię Krakowską. Stworzony został ściśle zorganizowany program studiów na wzór europejskich uniwersytetów. Polska za czasów Kazimierza Wielkiego była państwem silnym, zwartym i zjednoczonym o silnych i dobrze ugruntowanych podstawach gospodarczych. Kazimierz Wielki współpracował z innymi wielkimi władcami - Karolem Robertem, Ludwikiem Andegaweńskim i Luksemburgami. Polityka Kazimierza Wielkiego potwierdziła suwerenność państwa polskiego, umocniła go na arenie międzynarodowej i pozwoliła ze spokojem patrzeć w przyszłość. Król zadbał nawet o sprawę następstwa tronu, który w 1338 r. przekazał na zjeździe w Wyszehradzie Andegawenom.

Wprowadzono zasadę bicia jednej monety, unifikację świadczeń i obciążono wojskowo całą ludność kraju. Doskonałe wyczucie i strategia polityczna pozwoliła Kazimierzowi Wielkiemu na umocnienie państwa polskiego. Po śmierci Kazimierza Wielkiego władzę w kraju objął Ludwik Andegaweński.