Jacek Malczewski - biografia, życiorys

Jacek Malczewski przyszedł na świat 15 lipca 1854 r. w Radomiu. Należał do bogatej w tradycje rodziny szlacheckiej, która została pozbawiona majątku. Już wcześniej wyszły z niej naprawdę znane postaci – np. Antoni Malczewski. Rodzicami tego wybitnego malarza byli Julian Malczewski (generalny sekretarz Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego guberni radomskiej) oraz Maria z Korwin Szymanowska (córka oficera wojsk napoleońskich).

Pierwsze lata życia Jacka Malczewskiego upłynęły w domu. Dopiero kiedy osiągnął wiek trzynastu lat, został posłany przez rodziców do majątku wuja Feliksa Karczewskiego w Wielgu, gdzie jego nauczycielem był Adolf Dygasiński (powieściopisarz, publicysta, pedagog, główny przedstawiciel naturalizmu w literaturze pozytywizmu).       
                       
W 1871 r. przeprowadził się do Krakowa. W dawnej stolicy Polski uczęszczał do gimnazjum oraz jako wolny słuchacz na wykłady w Szkole Sztuk Pięknych. Jego talent prędko dostrzegł Jan Matejko, który nalegał, by Jacek Malczewski skupił się tylko na nauce w SSP. W wieku 21 lat udał się na studia do Paryża. Dwa lata później powrócił do pracowni krakowskiego malarza. W 1880 r. udał się w podróż, podczas której zwiedził Włochy, Lwów i Podole.

Bardzo znaczącym punktem w życiu Jacka Malczewskiego okazał się rok 1884. Właśnie wtedy zmarł mu ojciec, co wprowadziło w twórczość tego artysty wiele motywów związanych ze śmiercią. Także w tym roku Malczewski poznał Karola Lanckorońskiego – swego długoletniego przyjaciela – z którym wyruszył na badania archeologiczne prowadzone w Azji Mniejszej.

Trzy lata później Jacek Malczewski wziął ślub z córką krakowskiego aptekarza – Marią Gralewską. Wkrótce przyszły na świat ich dzieci: Julia (1888) i Rafał (1892, także został malarzem).

Od roku 1894 zaczął tworzyć obrazy symboliczne. Szybko stał się artystą bardzo uznanym i cenionym. Angażował się w działalność pedagogiczną, nauczał nie tylko na SSP, ale także na kursach im. Baranieckiego, podczas których malarstwa mogły nauczyć się pozbawione możliwości uczęszczania na SSP kobiety.

W 1897 r. stał się obok Teodora Axentowicza (polski grafik pochodzenia ormiańskiego), Józefa Mehoffera (malarz, przedstawiciel Młodej Polski) i Stanisława Wyspiańskiego jednym z założycieli Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. Rok później zmarła jego matka, co bardzo przeżył. Natomiast w 1900 r. nastąpiła sprzeczka między nim a Julianem Fałatem (dyrektorem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych). Zaowocowało to opuszczeniem przez Jacka Malczewskiego tej instytucji.

Po rezygnacji z działalności edukacyjnej Jacek Malczewski wypełniał swój czas, organizując liczne wystawy, a także odbywając podróże. Na SSP powrócił dopiero w 1910 r., kiedy jej rektorem został Teodor Axentowicz. Dwa lata później stanowisko to objął sam Malczewski i zajmował je do wybuchu I wojny światowej. Czas pożogi spędził najpierw w Wiedniu, a po dwóch latach powrócił do Krakowa.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości uświadomił sobie, że jego twórczość coraz silniej odsuwa się w mroki dziejów. Dlatego dokonał zwrotu ku własnej osobie i stworzył cykl obrazów „Moje życie”.  W 1921 r. został odznaczony orderem Polonia Restituta IV klasy. W tym samym czasie zrezygnował z profesury na ASP i odsunął się na ubocze. Od 1923 r. zamieszkał w Lusławicach, gdzie otworzył niewielką szkółkę mającą nauczać utalentowane dzieci ze wsi. Przed śmiercią spotkały go jeszcze dwa wyróżnienia – artystyczna nagroda Warszawy oraz Wielki Złoty Medal, który otrzymał na Wystawie Krajowej w Poznaniu. Pod koniec życia artysta stracił wzrok, a umarł 8 października 1929 r. w Krakowie.

Jacek Malczewski pozostawił po sobie naprawdę imponującą spuściznę artystyczną. Wśród jego dzieł wyróżnić można szczególnie dużo autoportretów. Do najbardziej znanych obrazów tego malarza należą dzieła takie jak: „Melancholia”, „Błędne koło” czy też „Portret mężczyzny na tle pejzażu” itp. Także spod jego ręki wyszedł cykl obrazów „Thanatos”, które zostały poświęcone tematyce śmierci.