Ludwik XIV - biografia, życiorys

Ludwik XIV Wielki, zwany Królem Słońce, przyszedł na świat 5 września 1638 roku w pałacu w Saint-Germain-en-Laye. Był synem Ludwika XIII Burbona oraz Anny Austriaczki, córki hiszpańskiego króla. Na chrzcie otrzymał imiona Ludwik Dieudonne. Jego ojciec umarł w 1643 roku, kiedy Ludwik liczył sobie cztery lata. Władza w państwie leżała w rękach jego matki oraz kardynała Julesa Mazarini do czasu, aż następca tronu osiągnął wiek trzynastu lat. Ta para była najprawdopodobniej powiązana uczuciowo, być może zawarli tajemne małżeństwo. Faktycznie Ludwik zaczął sprawować rządy w wieku 22 lat, po śmierci kardynała. Zanim doszło do tego w 1661 roku, Mazarini zdołał stłumić dwukrotnie bunt znany jako Fronda.

W 1660 roku Ludwik poślubił hiszpańską infantkę, Marię Teresę. Ich małżeństwo okazało się katastrofą, bowiem król nigdy nie docenił uczucia, jakim darzyła go żona. Wdawał się w liczne romanse, m.in. z Louise de la Valliere oraz z markizą de Montespan. Władca utrzymywał swoje faworyty i zadawał się z nimi jednocześnie. Rok po zawarciu małżeństwa Ludwik XIV doczekał się męskiego potomka o imieniu Ludwik („Wielki Delfin”), który nie dożył czasu swej koronacji. Po śmierci Marii Teresy w 1683 roku zawarł jeszcze jeden związek przypieczętowany sakramentem, tym razem z Francoise d'Aubigne, znaną powszechnie jako Madame de Maintenon.

Ludwik XIV od początku swojego panowania wdrażał reformy finansowe, gospodarcze, administracyjne, wojskowe. W prawie sądowym wprowadził wielkie ordonanse postępowania cywilnego, karnego, prawa handlowego oraz marynarki. Powstał Kodeks Ludwika XIV. Te zmiany miały służyć zapewnieniu krajowi władzy, siły oraz umocnieniu władzy absolutnej.

Ludwik XIV przykładał dużą wagę do reprezentatywnego prowadzenia dworu. Organizował liczne festyny, przedstawienia teatralne, w których niekiedy sam uczestniczył, był wielbicielem wystawnych widowisk. Lubił, kiedy rozsławiano w sztuce jego imię i chwalono rozumne rządy. Swój przydomek „Słońce” zawdzięcza temu, iż kazał wytapiać monety ze własnym wizerunkiem na tle słońca. Na dworze otaczali go urzędnicy, którzy byli z nim w mniejszym lub większym stopniu spokrewnieni. Sprawował mecenat nad sztuką oraz nauką. Za jego panowania Wersal rozbudował się o widowiskowy zespół pałacowo-ogrodowy.

Nietolerancja religijna władcy doprowadziła jednak do emigracji innowierców z Francji, co zaskutkowało uszczerbkiem gospodarczym oraz zaognieniem stosunków z protestanckimi państwami w Europie.

Terytorium Francji Ludwika XIV znacznie się rozszerzyło. Władca prowadził wieloletnie wojny z Hiszpanią o terytorium Flandrii (1667 – 1668) oraz o Holandię (1672-1679). Te konflikty zaowocowały przywłaszczeniem wielu gruntów, chociażby Alzacji, Palatynatu Reńskiego i Elektoratu Trewiru. Polityka naznaczona nietolerancją wyznaniową oraz antypapieską postawą przyczyniła się  do zawiązania koalicji przeciw Francji pod nazwą Ligii Augsburskiej (1686). Ta frakcja toczyła przez następne lata wojny z Francją. Walki w latach 1700 i 1713 o sukcesję hiszpańską doprowadziły do spustoszeń gospodarczych i przyczyniły się do kryzysu w kraju.

Także kolonialne podboje Francji kosztowały ją wiele środków. Państwo wzbogaciło się o zachodnią cześć wyspy Haiti, wyspę Tobago na Karaibach, część holenderskich faktorii w zachodniej Afryce, jednak Francja była w stanie destabilizacji gospodarczej. Do załamania doprowadziły również katastrofy żywiołowe, które wywołały zastój w rolnictwie. Klęska głodu opanowała duże regiony kraju.

Ludwik XIV zmarł 1 września 1715 roku w Wersalu. Panował aż 72 lata. Nadał Francji charakter kulturalnego i architektonicznego centrum Europy. Za jego czasów Wersal został okrzyknięty wizytówką elegancji, etykiety i wyrafinowanego stylu życia. Władca zasłynął ze słów, które określają naturę absolutyzmu: „L'Etat, c'est Moi.” („Państwo to ja.”).