Królowa Jadwiga - kult Jadwigi Andegaweńskiej

Jadwiga Andegaweńska, późniejsza królowa Polski i święta Kościoła katolickiego, urodziła się w dniu 3 października roku 1373 i była najmłodszą córką węgierskiego króla Ludwika I Wielkiego oraz jego drugiej żony, Elżbiety Bośniaczki.

Od dzieciństwa Jadwiga przygotowywana była do pełnienia najwyższych funkcji państwowych – odebrała staranne wykształcenie, posiadła umiejętność władania kilkoma językami obcymi, ponadto z zamiłowaniem oddawała się lekturze oraz sztuce. Ludwik Wielki odpowiednio wcześnie starannie zaplanował mariaże wszystkich swoich córek, w wyniku czego Jadwidze przypisany został jeden z książąt Habsburskich – Wilhelm. Zaręczyny dwojga nieletnich w formie tzw. sponsalia de futuro (zaręczyny na przyszłość) odbyły się w roku 1378, kiedy książę miał zaledwie osiem lat. Ślub miał jednak charakter kontraktu, który strony mogły w każdej chwili zerwać po zapłaceniu 200 tys. florenów w złocie.

W wyniku komplikacji oraz nieokreślonego stanowiska węgierskiej królowej matki, po przedłużających się rokowaniach ze szlachtą małopolską na tron polski przeznaczona została najmłodsza z jej córek – Jadwiga (Maria bowiem zaręczona była z Zygmuntem Luksemburskim, który był wielce niepopularny wśród panów polskich). Ostatecznie w połowie października roku 1384 Jadwiga przybyła ze swoim orszakiem do stołecznego Krakowa, gdzie niezwłocznie w dniu 16 października została koronowana przez gnieźnieńskiego arcybiskupa Bodzantę na króla Polski. Zaręczony z młodą królową Wilhelm Habsburg nie znalazł jednak uznania w oczach szlachty małopolskiej, bowiem planowali oni wykorzystanie Jadwigi do zawarcia unii z Litwą – jedynym stronnikiem Habsburgów w Małopolsce był Władysław Opolczyk, który zbrojnie opanował zamek wawelski, aby przystąpić do przygotowania ceremonii ślubnej, ale ostatecznie stronnictwo habsburskie zmuszone zostało do wycofania się z rywalizacji o rękę Jadwigi.

Rokowania polsko-litewskie w sprawie zawarcia unii personalnej, powiązanej ze ślubem wielkiego księcia litewskiego, Jagiełły z polską królową oraz powszechną chrystianizacją Litwy, zakończyły się ostatecznie pomyślnie podpisaniem układu w Krewie w sierpniu roku 1385. W lutym Jagiełło przybył do Krakowa, gdzie następnie wraz ze swoją świtą przyjął chrzest, przyjmując imię Władysław. 18 lutego odbył się w katedrze na Wawelu ślub Jadwigi z litewskim księciem. Ceremonia koronacyjna miała miejsce 4 marca 1386.

Wiosną roku następnego królowa wyprawiła się na czele wojska na Ruś Czerwoną, którą wcześniej opanowali Węgrzy i ostatecznie ponownie przyłączyła ją do państwa polskiego. W marcu dodatkowo odebrała hołd lenny od hospodara mołdawskiego. Podejmowała także próby pokojowego rozwiązania sporów terytorialnych z Zakonem Krzyżackim.

22 czerwca roku 1399 Jadwiga urodziła córkę Elżbietę Bonifację, która jednak szybko zmarła. Kilka dni po śmierci dziecka (17 lipca roku 1399) w wyniku komplikacji związanych z gorączką połogową zmarła także Jadwiga.

Za życia dała się poznać jako niezwykle roztropna i mądra, pomimo niewielkiego doświadczenia życiowego, władczyni, która zawsze ponad własne dobro ceniła interes państwa oraz bliskich. Dzięki jej działalności znacznie rozwinął się uniwersytet w Krakowie, na którym za zgodą papieża utworzony został dodatkowo wydział teologiczny. Fundowała także liczne szpitale, klasztory, kościoły, ze swojego majątku uposażała już istniejące. Otaczała się ponadto najwybitniejszymi intelektualistami swoich czasów takimi jak Piotr Wysz czy Mateusz z Krakowa.

Jadwiga wiodła bardzo pobożny i skromny, często wręcz ascetyczny żywot, dzięki któremu w opinii potomnych zasłużyła na chwałę świętej. W roku 1979 została przez papieża Jana Pawła II beatyfikowana, a w roku 1997 kanonizowana na świętą Kościoła katolickiego, patronkę Polski oraz apostołkę Litwy.