Bolesław Szczodry (Bolesław Śmiały) - biografia, życiorys

Bolesław Śmiały, uważany przez historyków za jednego z najwybitniejszych władców z dynastii Piastów, urodził się około 1040 roku. Jego ojcem był Kazimierz Odnowiciel, matką –  ruska księżniczka Maria Dobroniega. Miał dwóch braci – Władysława Hermana i Mieszka. Imię otrzymał po swym świetnym przodku, Bolesławie Chrobrym. Niewiele wiadomo o jego życiu prywatnym. Opierając się na kronikach Długosza, historycy podejrzewają, że był żonaty z ruską księżniczka Wiaczesławą. W potocznym języku władcę określa się przydomkiem „Śmiały”, lecz w historycznych  i naukowych źródłach funkcjonuje przydomek „Szczodry”, wzięty z relacji Gala Anonima.

Po śmierci ojca w 1958 roku Bolesław zostaje księciem Polski. Prawdopodobnie nie otrzymał całego państwa, a Mazowsze zostało oddane Władysławowi Hermanowi. Podczas swych rządów Bolesław Szczodry skupiał się przede wszystkim na ograniczeniu ekspansjonistycznych dążeń niemieckich oraz wzmocnieniu pozycji państwa polskiego w Europie. Prowadził w tym celu aktywną polityką zagraniczną. Wspierał obsadzenie tronu Rusi i Węgier przyjaznymi Polsce władcami. Skutkiem tych działań była wyprawa zbrojna władcy na Węgry, aby pomóc w objęciu władzy sojusznikowi – Beli I. Podczas rządów Bolesława Śmiałego w Europie Zachodniej toczył się spór o inwestyturę pomiędzy papieżem Grzegorzem VII a cesarzem Henrykiem IV. Bolesław podjął przemyślaną i intratną politycznie decyzję o poparciu racji papieskich. Osłabił w ten sposób pozycję Cesarstwa Niemieckiego oraz zyskał przychylność kościoła w Polsce. Na pozytywne efekty tej decyzji nie trzeba było długo czekać. W  Boże Narodzenie 1076 roku Bolesław Śmiały zostaje koronowany na króla Polski w katedrze gnieźnieńskiej. Koronacji dokonał arcybiskup gnieźnieński Bogumił w otoczeniu legatów papieskich.

Po umocnieniu swej pozycji król usiłował osadzić na tronie kijowskim swego sojusznika, Izasława. Wyprawa do Kijowa, trwająca kilka lat, zakończyła się buntem żołnierzy, który zmusił władcę do powrotu do kraju. Źródła podają, że powodem buntu była niewierność pozostawionych w Polsce żon żołnierzy. Bolesław Śmiały okrutnie rozprawił się zarówno z wojownikami, jak i ich żonami. Okrucieństwo kar, które spadły na poddanych władcy, wywołało krytykę wśród Kościoła. Postępowanie króla najostrzej potępił biskup krakowski Stanisław. Według Galla Anonima Bolesław Śmiały skazał duchownego na obcięcie rąk i nóg. Wokół konfliktu biskupa z królem pojawiają się historyczne kontrowersje. Niektórzy historycy, tacy jak Paweł Jasienica, twierdzą, że biskup spiskował przeciwko władcy z opozycją możnowładców. Kara śmierci dla biskupa Stanisława oburzyła możnowładców i inne kręgi opozycyjne wobec królewskiego dworu. Zamieszki społeczne zmusiły władcę do opuszczenia kraju wraz ze swym synem Mieszkiem.

W 1079 roku Bolesław Śmiały uciekł na Węgry. Data śmierci króla nie jest dokładnie znana. Historycy szacują ją na rok 1080 lub 1081. Okoliczności śmierci również nie są jasne, być może król został otruty. Bolesław Śmiały jest oceniany jako jeden z najzdolniejszych władców z dynastii Piastów. Do jego największych osiągnięć historycy zaliczają zaprzestanie płacenia trybutu ze Śląska na rzecz Czech, osadzenie na tronie kijowskim Izasława, dążenia do unii kościoła wschodniego z Papiestwem oraz wzmocnienie organizacji kościelnej.