Hymn - cechy gatunkowe hymnu na przykładzie utworu „Smutno mi Boże” Juliusza Słowackiego

Hymn wywodzi się z kultury antycznej Grecji, gdzie był po prostu pieśnią pochwalną. Jako gatunek zdobył sobie uznanie także w wiekach późniejszych: średniowiecze nadało mu wymiar religijny, tak że stał się rodzajem zbiorowej modlitwy, a renesans i oświecenie przywróciły mu świecki charakter. Hymny powstawały na cześć idei, stanowiły pochwałę doniosłych wydarzeń lub zasłużonych postaci.

Hymn „Smutno mi, Boże”, jak wskazuje tytuł, ma charakter modlitwy. Jednak odbiega znacznie od dotychczasowej tradycji hymnów. Podniosła pieśń była przeznaczona do zbiorowego wykonania, wyrażając pragnienie jakiejś zbiorowości. Słowacki pisze utwór o charakterze osobistym - liryczne, intymne wyznanie jednostki. Podmiot liryczny, w poczuciu osamotnienia między obcymi ludźmi pragnie zwierzyć się Bogu z wewnętrznych uczuć, lęków i pragnień: „Jak puste kłosy, z podniesioną głową/ Stoję rozkoszy próżen i dosytu.../ Dla obcych ludzi mam twarz jednakową,/ Ciszę błękitu./ Ale przed tobą głąb serca otworzę,/ Smutno mi, Boże!”. Oczywiście, podmiot liryczny cały czas wypowiada się w liczbie pojedynczej, zanosi przed Boga swoją indywidualną modlitwę. Kult jednostki, indywidualizmu jest charakterystyczny dla epoki romantyzmu i także w utworze...