Tadeusz Różewicz - biografia, życiorys

Tadeusz Różewicz to wszechstronny artysta światowego formatu i najbardziej zasłużony z obecnych pretendentów do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Kontynuator wielkich tradycji awangardy oraz jeden z pierwszych polskich postmodernistów. Reformator polskiego teatru. Wielki autorytet moralny wywodzący się z bohaterskiego pokolenia Kolumbów oraz brat równie wybitnego reżysera – Stanisława Różewicza.

Różewicz, urodzony w 1921 r. i wychowany w Radomsku, od najwcześniejszych lat bardzo interesuje się światem literatury. Debiutuje poetycko na łamach „Wymiarów” jeszcze przed wybuchem wojny. Również w 1939 ukazuje się artykuł Różewicza poświęcony kwestiom awangardy. W trakcie okupacji poeta pracuje jako magazynier w Zarządzie Miejskim w Radomsku, a potem także w stolarni „Thonet”. Uczęszcza również na tajne komplety oraz działa w polskim podziemiu jako żołnierz AK w stopniu podchorążego. Pod partyzanckim pseudonimem „Satyr” wydaje debiutancki tom wierszy i opowiadań pt.: „Echa leśne” (1944).

Po wojnie Różewicz rozpoczyna studia na historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak nigdy ich nie ukończy. W 1948 kończy Studium Techniki Scenariusza Filmowego w Łodzi. Indywidualnie zgłębia literaturę polską, realizując w ten sposób niespełnione marzenie o polonistyce. Po ślubie w 1949 z Wiesławą Kozłowską mieszka w Gliwicach. W okresie PRL-u , po opublikowaniu tomów – „Pięć poematów”, „Czas który idzie”, „Wiersze i obrazy” oraz „Równina” – napotyka coraz wiersze problemy z wydawaniem kolejnych zbiorów. Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1957 r. wyjeżdża na miesięczne stypendium do Paryża, potem podróżuje także m.in. do Pragi.

Jako poeta „apokalipsy spełnionej” prócz przejmujących tematów zagubienia jednostki w przerażającym świecie opętanym przez demony wojny, wprowadza do literatury polskiej nowy model wiersza wolnego. Wyrastający z doświadczeń mrocznych czasów wojny tomik „Niepokój” (1947), jest kamieniem milowym w literaturze XX w. Z kolei lata 60. to czas dominacji dramatu w twórczości Różewicza. W 1960 powstaje „Kartoteka”, a w latach kolejnych m.in. „Nasza mała stabilizacja” (1964), „Stara kobieta wysiaduje” (1969), „Na czworakach” (1972), „Białe małżeństwo” (1975), „Do piachu” (1979) i in. Teatr Różewicza jest teatrem absurdu inspirowanym dziełami wielkich europejskich poprzedników i apologetów tej konwencji, m.in. Samuela Becketta.

Od 1968 r. artysta mieszka we Wrocławiu. Charakterystyczne dla całej jego twórczości jest unikanie jakichkolwiek deklaracji politycznych oraz postawa pewnego rodzaju wycofania, która gwarantuje twórczą autonomię. Rzeczą równie istotną jest fakt, iż Różewicz wymyka się wszelkim kategoriom klasyfikującym, co tylko podkreśla geniusz jego talentu.

Laureat wielu nagród, w tym także Nagrody Nike za 2000 r. za tom wierszy „Matka odchodzi”. Tłumaczony na wiele języków. Jest niekłamanym autorytetem i twórcą o światowej randze.