Teatr średniowieczny – cechy, budowa, charakterystyka. Typy teatru średniowiecznego

Teatr średniowieczny to głównie teatr związany z wiarą i religią chrześcijańską. Przestawienia tego okresu miały na celu unaocznienie prostemu ludowi tego, o czym mowa w ewangeliach. Początek dramaturgii średniowiecznej wiąże się z obchodami świąt Bożego Narodzenia oraz Wielkanocy. Dramaty liturgiczne, który ukazywały fragmenty Pisma Świętgo wkrótce rozwinęły się w widowiska zwane misteriami. Nazwa misterium powstała od łacińskiego słowa „mysterium” oznaczającego tajemnicę. Misteria dotyczyły narodzin Jezusa, wizyty trzech króli w żłóbku, rzezi niewiniątek zainicjowanej przez Heroda, a także śmierci Chrsytusa. Poza misteriami popularne w epoce średniowiecza były tak zwane mirakla opowiadające historie o świetych i cudach. 

Oprócz historii bezpośrednio związanych z Pismem Świętym powstawały wówczas także dramaty świeckie nazwane moralitetami. Bohaterem moralitetu jest przeciętny człowiek, obdarzony często imieniem podkreślającym fakt, że jest jednym z wielu grzeszników (na przykład „Każdy”, „Jakiś” z języka angielskiego „Everyman”).Bohater tego typu przestawienia stawał przed moralną próbą, a podczas akcji pojawiały sie alegorie cnót oraz grzechów.

Przedstawienie tego typu miało pokazać ludziom jak należy postępować w życiu, a fakt, że ich bohaterami były postaci przeciętne ułatwiał utożsamianie się widza z bohaterem. W przedtsatwieniach świeckich pojawiały się także wesołe fragmenty zwane interludiami lub intermediami. Teatr średniowieczny stał się wkrótce rozrywką dla szerokich mas ludu. Na przestawienia przybywało kilkanaście tysięcy osób. Dramaty odgrywane były przez cały dzień.

W teatrze grali tylko mężczyźni rekrutujący się zazwyczaj spośród rzemieślników. Pierwotnie scenę stanowił ołtarz w kościele, potem fasada katedry bądź schody przed kościołem. W momencie, gdy misteria zaczeły być odgrywane na placach oraz rynkach miasta, zaczęto wykorzystywać bardziej bogate dekoracje. W teatrze średniowiecznym, w przeciwieństwie do teatru greckiego wystepował symultanizm – to znaczy, że jednocześnie stawiano obok siebie różnego rodzaju dekoracje mające przestawiać różne miejsca – na przyklad piekło, niebo, czyściec. 

Poza moralitetami odgrywano także farsy, które miały na celu rozweselenie ludu. Aktorami w przedstawieniach byli także zawodowi aktorzy zwani wówczas sztukmistrzami, rybałtami lub minstrelami.