Wespazjan Kochowski - biografia, życiorys

Wespazjan Kochowski był żyjącym w XVII wieku pisarzem i historykiem polskim. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli literatury sarmackiej, urodził się w 1633 roku na terenach dzisiejszej Małopolski. Z tym regionem pisarz był związany przez całe życie. Wykształcenie zdobył w Krakowie, po ukończeniu Kolegium Nowodworskiego dekadę walczył w chorągwi husarskiej. 

Debiut Kochowskiego przypada na rok 1668, w którym zostaje wydany pierwszy tomik poety zawierający rozważania różańcowe, zatytułowany „Różaniec Najświętszej Maryi Panny”. W 1674 roku ukazuje się zbiór liryków opisujących społeczną sytuację w ówczesnej Polsce, w których Kochowski chwali nasze państwo, piętnuje jego wady, pokazuje codzienność Polaków oraz ich religijne i waleczne usposobienie. Zbiór jest zatytułowany „Niepróżnujące próżnowanie”.

Oprócz dzieł literackich Wespazjan Kochowski jest autorem liryków religijnych takich jak. „Chrystus cierpiący” czy „Ogród panieński”. Ponadto w dorobku tego pisarza znajdujemy dzieła historyczne; jest autorem wydanych w 1683 „Roczników polskich od śmierci Władysława IV Klimaktery” napisanych na podstawie relacji świadków oraz wglądu do licznych dokumentów, a także wydanego rok później sprawozdania historycznego zatytułowanego „Pamiętnik wojny przeciw Turkom”.

Największym dziełem Kochowskiego była „Psalmodia polska”, wydana w 1695 roku. Utwór ten jest uważany za arcydzieło baroku – epoki, którą reprezentuje Kochowski. Dzieło to można zinterpretować niemalże jako testament poety, który w postaci sparafrazowanych utworów z „Księgi Psalmów” przekazuje czytelnikowi własną ideologię wypracowaną w całym życiu.

Kochowski w 38 psalmach przekazuje prawdy dotyczące Bożego miłosierdzia, ufności w opatrzność, szczególnej roli Polski w świecie (bardzo popularna były wówczas idea Polski jako „przedmurza chrześcijaństwa”) oraz wyższości ustroju panującego w Rzeczypospolitej (czas polskiej złotej wolności szlacheckiej).

Wespazjan Kochowski umiera w 1700 roku w Krakowie. Jego dzieła są cenione jako najwybitniejsze utwory barokowe. Kochowski do historii przeszedł jako poeta-obywatel, który głęboko przejmował się losem Rzeczypospolitej i aktywnie uczestniczył w ważnych wydarzeniach dziejowych. Wyraz swojemu zainteresowaniu daje w utworach literackich, których tematyka oscyluje wokół historii i religii. W dziełach Kochowskiego zostaje sportretowany typowy Polak–Sarmata.