Istota werteryzmu na podstawie utworu „Cierpienia młodego Wertera” Johanna Wolfganga Goethego

Życiorys głównego bohatera powieści „Cierpienia młodego Wertera” Johanna Wolfganga Goethego stał się podstawą do zaistnienia w literaturze postawy zwanej werteryzmem.

Główny bohater to młodzieniec o bujnej wyobraźni, oczytany i wrażliwy na piękno. Najważniejszą wartością w życiu Wertera były uczucia i emocje. Dostrzegał on zależność między ludzkimi odczuciami a otaczającą przyrodą, ich współgranie.

Werter nade wszystko pragnął przeżyć wielką miłość. Wybranką jego serca została Lotta, piękna, inteligentna, uśmiechnięta i oddana rodzinie dziewczyna. Młodzieniec zakochał się w niej od pierwszego wejrzenia. Jego miłość do Lotty była silnym, egzaltowanym uczuciem, które stanowiło dla bohatera sens jego egzystencji. Niestety, obdarzył on uczuciem kobietę, która nie mogła odwzajemnić porywu jego serca. Dla Wertera Lotta była nieosiągalna, ponieważ była już zaręczona. Zawód miłosny był powodem rezygnacji głównego bohatera z jakiejkolwiek aktywności w życiu. Młodzieniec czuł się opuszczony, zraniony i samotny. Ślub ukochanej z innym mężczyzną odebrał mu resztki nadziei. Bohater przeżywał tzw. „Weltschmerz”, czyli ból istnienia. Jego dalsza egzystencja wydawała się nie mieć już sensu. Postanowił przerwać swoje cierpienie, popełniając samobójstwo.

Bunt przeciwko niesprawiedliwym normom moralnym, cierpienie spowodowane nieszczęśliwą miłością, samotność, ból istnienia oraz nadmierna uczuciowość i wrażliwość to cechy charakterystyczne dla postawy werterycznej.

Powieść Goethego w bardzo silny sposób oddziaływała na ludzi żyjących na przełomie XVIII i XIX w. Zapanowała wtedy moda na noszenie stroju podobnego do tego, który miał zazwyczaj na sobie Werter (niebieska kamizelka do żółtego fraku) oraz wzrosła liczba samobójstw, spowodowanych natłokiem bolesnych odczuć.