Jan Kochanowski „Ku muzom” - interpretacja, opracowanie i analiza fraszki

Krótka fraszka Jana Kochanowskiego pt.: „Ku muzom” umieszczona została w Księgach Wtórych. Jej tematyka oscyluje wokół toposu exegi monumentum, a więc horacjańskiego „pomnika zbudowanego ze spiżu”, co ma być symbolem nieśmiertelności sławy poetyckiej danego twórcy. Jan Kochanowski często odwoływał się do owej tematyki, sztandarowym wierszem jest parafraza jednej z pieśni Horacego. Jest to Pieśń XXIV z Ksiąg Wtórych o incipicie „Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony...”. Tam także poeta wyrażał przekonanie co do istnienia swoich utworów po śmierci i chwały poetyckiej, jaka przetrwa przez wiele wieków.

Fraszka posiada sporo odniesień do kultury starożytnej. Już pierwszy wers zawiera apostrofę do panien, które mieszkają „na wielkim Parnazie”, a więc – do tytułowych muz. W mitologii starożytnej opiekowały się one różnymi sztukami i naukami, było ich dziewięć, a ich przewodnikiem był Apollin, bóg piękna i wszelkich sztuk.

Druga część apostrofy mówi o „ippokreńskiej rosie”, w której muzy maczają swoje włosy. Hippokrene (bo tak brzmi współczesna forma tego wyrazu) było źródłem, z którego poeci mieli czerpać natchnienie poetyckie. Znajdowało się ono w ogrodzie muz na Helikonie (góra w Grecji).

Podmiot liryczny zwraca się z prośbą do muz, aby te nie zapominały o nim ze względu na jego przymioty ducha. Wylicza, iż nigdy nie był skąpy ani nie zazdrościł innym bogactwa, ale że ważniejsze dla niego były sprawy duchowe, niematerialne. Z tego względu podmiot ma nadzieję na przychylność bogiń, które mogą sprawić, iż jego twórczość będzie pamiętana i rozpoznawana po śmierci, co jest jego celem i marzeniem.

Podmiot liryczny mówi z pozycji doświadczonego życiem człowieka, wiemy, że dużo przeżył i być może zdaje sobie sprawę, iż zbliża się do końca swego życia. Fraszka byłaby wtedy testamentem pozostawionym w rękach muz.

Krótka fraszka składa się z dziesięciu wersów, pisana jest trzynastozgłoskowcem ze średniówką po siódmej sylabie. Rymy występują żeńskie, dokładne, parzyste. Kochanowski stosuje inwokację („Panny”), wykrzyknienie („ony niechaj słyną!”), peryfrazę („Panny, które na wielkim Parnazie mieszkacie”), epitety („ludzi niewdzięcznych”, „ippokreńską rosą”).