Spór o inwestyturę

Inwestytura to znany ze średniowiecza proceder nadawania przez seniora lenna wasalowi. W zależności od stanu wasala, inwestyturę można podzielić na świecką i duchową. Ta druga stała się zarzewiem konfliktu, toczonego w XI i XII w n.e. przez papiestwo i Święte Cesarstwo Rzymskie narodu niemieckiego.

W XI wieku duchowieństwo przeżywało kryzys. Kwitł handel odpustami, tytułami i godnościami kościelnymi, kler uległ zeświecczeniu na skutek inwestytury, wiążącej się z obsadzaniem stanowisk kościelnych ludźmi niepowołanymi do stanu duchownego, za to łasymi na wynikające z niego korzyści. Potrzebna była reforma i odnowa, którą orędowano i  zapoczątkowano w benedyktyńskim opactwie w Cluny (Francja).

Jednym z postulatów kongregacji kluniackiej było wprowadzenie uniwersalizmu papieskiego, stanowiącego o zwierzchności papieża nad władcami świeckimi. Oczywiście, taki kierunek reform duchowieństwa nie podobał się królom i cesarzom. Od czasów Ottona I, wyniesionego do tej godności w 962 r., cesarze rzymsko-niemieccy mieli bezpośredni wpływ na wybieranie papieży. Ale już niespełna sto lat później, w 1059 r., papież Mikołaj II stworzył ideę zamkniętego konklawe (od łac. cum clave – pod kluczem) jako sposobu na wyłonienie głowy Kościoła....