Stefan „Grot” Rowecki – biografia, życiorys

Stefan Paweł Rowecki (pseudonim „Grot”, „Inżynier”, „Rakoń”, „Jan”, „Kalina”, „Grabica” „Tur”) urodził się 25 grudnia 1895 r. w Piotrkowie Trybunalskim, a zmarł 1 bądź 2 sierpnia 1944 w Sachsenhausen (niemiecki obóz koncentracyjny w pobliżu Berlina). Jego ojcem był Stefan August Leon, a matką Zofia z Chrzanowskich. Tradycje patriotyczne w jego rodzinie były od pokoleń pielęgnowane i przekazywane z ojca na syna. Edukację późniejszy generał rozpoczął w Piotrkowie Trybunalskim.

Jako dziecko bawił się ze swoimi kolegami, musztrując ich i dowodząc. Chłopiec nie interesował się naukami humanistycznymi, nie lubił przyswajać też języków obcych. Dobre wyniki osiągał w przedmiotach ścisłych. Zaczytywał się również w polskiej literaturze patriotycznej – czytał Mickiewicza, Słowackiego.

Swój pierwszy bunt wobec rosyjskiego zaborcy przypłacił wysoką grzywną. Rzucił pod kopyta konia petardy. W szczególny sposób znęcał się także nad uczniami uczęszczającymi do rosyjskich szkół. Od lat młodzieńczych współpracował z takimi organizacjami, jak: „Pet”, „Zarzewia”, czy „Polskie Drużyny Strzeleckie”. Tam otrzymał pseudonim „Radecki”.

Wkrótce potem Stefan Rowecki-Grot zajął się działalnością skautingową. W roku 1912 został wydalony ze szkoły z powodu bójek z rosyjskimi uczniami. Wyjechał do Rabki, gdzie uzyskał stopień Podoficera Polskich Drużyn Strzeleckich. Rok później przeprowadził się do Warszawy, aby tam rozpocząć naukę w Szkole Mechaniczno-Technicznej im. H. Wawelberga i S. Rotwanda. Tam musiał powtarzać klasę, rodzice zabronili mu wszelkiej działalności narodowowyzwoleńczej. Pomimo ich sprzeciwu, Stefan wyjechał do Nowego Sącza, gdzie rozpoczynały się kursy instruktorskie. W czasie I wojny światowej brał udział w walkach pod Ostrowcami, Anielinem, Laskami, Krzywopłotami, Marcinkowicami i Łowczówkiem. Wkrótce został podporucznikiem.

Trzykrotnie ranny, dwa razy wracał do szpitala w Krakowie. W latach 1918-1919 był uczestnikiem kursu fortyfikacyjnego i minerskiego w Modlinie. Również i w czasie II wojny światowej wykazał się niezrównaną walecznością i poświęceniem dla ojczyzny. Został mianowany dowódcą Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej. Dowodził wojskami pod Tomaszowem Lubelskim, niedługo potem został dowódcą sił zbrojnych całego kraju. Stanął także na czele działań sabotujących tajnej jednostki wojskowej „N”. O działalności wydziału informował na bieżącą rząd w Londynie.

W 1942 roku scalił wszystkie najważniejsze w Polsce komórki wojskowe, tworząc Armię Krajową, działającą w polskim podziemiu. Wkrótce też stał się „wrogiem nr 1” niemieckiego przeciwnika. W roku 1943 został zdemaskowany przez gestapo. Po odmówieniu współpracy z wywiadem niemieckim przeciwko stronie bolszewickiej został przewieziony do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Tam przebywał jako więzień honorowy. Na wieść o powstaniu w Polsce nakazano zlikwidować Stefana Roweckiego-Grota w trybie natychmiastowym. Zmarł 1. lub 2. sierpnia 1944 roku.

Odznaczony został wieloma wyróżnieniami, w szczególności zaś za odwagę i bohaterstwo na polu walki: Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Krzyż Niepodległości z Mieczami, Medal Pamiątkowy Za Wojnę 1918-1921, Krzyż Oficerski Legii Honorowej, Złoty Krzyż Zasługi – dwukrotnie, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Komandorska Legia Zasługi, Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, Order Orła Białego.