Zjednoczenie Włoch - etapy, przyczyny, streszczenie przebiegu

Zjednoczenie Włoch było procesem, który zamknąć można w lata 1848-1870/1871, zatem trwającym od Wiosny Ludów do momentu objęcia rządów przez Wiktora Emanuela II (1870) oraz przeniesienia stolicy z Florencji do Rzymu (1871).

Ośrodkiem zjednoczenia było Królestwo Sardynii (Piemont), w którym panował (od 1849 roku) Wiktor Emanuell II, władca otwarty na reformy. Premierem Królestwa został Camillo Benso di Cavour, jeden z redaktorów pisma „Il Risorgimento”, człowiek pragnący przemian. Sam ruch Risorgimento (słowo oznaczające „Odrodzenia”) miał odegrać dużą rolę w zjednoczeniu Włoch - dawał bazę ideową i moralną. Wyrósł z romantyzmu i jako taki wzywał do działania. Poza Piemontem jednak Włochy były rozbite. Południe to Królestwo Obojga Sycylii, gdzie panował Ferdynand II Burbon.

O ile początek jego rządów (wstąpił na tron w 1830 roku) zwiastował czas przemian, tak nadzieje z nim związane szybko zostały pogrzebane. Wprowadził reżim, którego najznamienitszym wyrazem było brutalne stłumienie wystąpień, odbywających się pod hasłem uchwalenia konstytucji i spełnienia danych przez władcę obietnic. Środkowe Włochy to Państwo Kościelne, a Północ znajdowała się w rękach Austriaków. Wiedziano, że aby móc myśleć o zjednoczeniu, należy wyprzeć Austriaków. Na pomoc Włochom przyszła Francja. Cavour zawarł tajny układ z Napoleonem III. Na mocy porozumienia Francja zobowiązała się udzielić wsparcia w zjednoczeniu północy Włoch w zamian za Niceę i Sabaudię oraz małżeństwo córki Wiktora Emanuela II z kuzynem Napoleona - Hieronimem. W roku 1858 Austriacy ponieśli klęskę w bitwie pod Magentą, a następnie Solferino. W roku 1859 zawarto pokój, Austriacy odstąpili Lombardię, co stanowiło ważny krok w jednoczeniu Włoch. Kolejnym było przyłączenie Królestwa Obojga Sycylii, co nastąpiło w roku 1860. Przyłączenie poprzedziła tzw. wyprawa tysiąca, której przewodził Giuseppe Garibaldi, znany bojownik ruchu Risorgimento. W Królestwie Obojga Sycylii od roku (1859 - rok śmierci Ferdynanda II) panował jego syn, Franciszek II. Jego wyparcie nie było trudne, gdyż Franciszek po prostu uciekł. W rękach Garibaldiego znalazły się południowe Włochy, które przekazał Wiktorowi Emanuelowi II.

Do przyłączenia zostało już tylko Państwo Kościelne, co ostatecznie stało się w roku 1871, kiedy to stolica zjednoczonego państwa włoskiego została przeniesiona do Rzymu. Papieżowi pozostawiono Watykan, gwarantując jego eksterytorialność. Papież Pius IX  nie zaakceptował takiego rozwiązania, ogłaszając się więźniem Watykanu. Zjednoczenie stało się jednak faktem.

W roku 1870 Włochy nie były jednolitym państwem, bo jeszcze nie mogły nim być. Proces zjednoczenia formalnie się zakończył, jednak podział na Włochy północne i Włochy południowe był podziałem na dwa światy, a echa tego podziału widoczne są do dzisiejszego dnia.