Na stronie używamy cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich wykorzystywanie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Prywatności.
unikalne i sprawdzone wypracowania

Traktat ryski (1920)

Porażka pod Warszawą była równoznaczna z fiaskiem bardzo ambitnych planów bolszewików. Eksport rewolucji był wszak warunkiem jej trwania. Marzeniem Lenina było przejecie władzy w Niemczech – Rosja miał być jedynie środkiem do osiągnięcia celu. Odwrót był zatem olbrzymim ciosem dla rosyjskiej partii bolszewickiej.

Rozmowy rozejmowe rozpoczęte zostały 14 sierpnia 1920 roku w zajętym przez Rosjan Mińsku. Miejsce nie było przypadkowe. Polska delegacja po przyjeździe na miejsce została odcięta od informacji z frontu, przez co nie była świadoma o kontrofensywie Piłsudskiego. Gdy stało się jasne, że bolszewicy nie maja już szans czegokolwiek ugrać, jesienią rokowania przeniesione zostały do stolicy neutralnej Łotwy – Rygi. Tam właśnie, przedstawiciele RP (m.in. Jan Dębski, Henryk Strasburger, Leon Wasilewski), 12 października 1920 roku, podpisali rozejm kończący walkę i ustalający linię graniczną. Równocześnie rozpoczęto dyskusje na temat podpisania ostatecznego traktatu pokojowego.

Rozmowy te były o tyle trudne, że po stronie polskiej ścierały się dwie koncepcje polityki wschodniej. Endecja forsowała pomysł inkorporacji ziem wschodnich, Piłsudski opowiadał się natomiast za federacją (stworzeniem bufora bezpieczeństwa pomiędzy Polską i Rosją).

Ostatecznie traktat podpisany został 18 marca 1921 roku, przez Dąbskiego, Wasilewskiego i Strasburgera (ze strony polskiej) oraz Adolfa Joffe (strona radziecka). Na mocy podpisanych wtedy postanowień polska granica wschodnia ciągnąć się miała od Dźwiny do Karpat, wzdłuż linii kolejowej: Lida – Baranowicze – Łuniniec – Sarny – Równe – Brody (granica polsko-sowiecka przebiegała w zasadzie wzdłuż linii II rozbioru z 1793 roku). Polacy zaakceptowali władzę bolszewików na pozostałych częściach Ukrainy i Białorusi. 

Innym postanowieniem wówczas podpisanym była zgoda Rosji Radzieckiej, co do zwrotu zagrabionych jeszcze w czasach carskich polskich dzieł sztuki, bibliotek, archiwów oraz wypłacenia kontrybucji w wysokości 25 mln rubli w złocie (pieniędzy tych Polska nigdy nie miała zobaczyć).

Pokój ryski oznaczał przekreślenie federacyjnej koncepcji Piłsudskiego przewidującej autonomię lub niepodległość dla całej Białorusi i Ukrainy. Obywatele tych państw zostali skazani na przekreślenie swych aspiracji narodowych i państwowych, co zwłaszcza w przypadku Ukraińców było bardzo rozczarowujące. Oddziały Symona Pelury, dotychczas będące sojusznikami Polski, poczuły się zdradzone – nie uznały zwierzchności rządu RP i na własną rękę podjęły walkę z bolszewikami. Ruchy powstańcze, zarówno na Ukrainie, jak i na Białorusi bardzo szybko zostały jednak zdławione.  

Choć w roku 1923 Rada Ambasadorów uznała wschodnią granicę Polski, Rosjanie cały czas traktowali ja za dyskusyjną. Sam traktat ryski, jako wymuszony okolicznościami, w ich oczach jawił się jako tymczasowy.   

Podobne wypracowania do Traktat ryski (1920)