Czerwiec 1976 - skutki

Rozpoczęta w początkach lat 70-tych polityka Edwarda Gierka oparta na wielkich inwestycjach, doprowadziła w 1976 roku do zachwiania gospodarki. Rząd długo wstrzymywał się z decyzją podniesienia cen żywności, ale 24 czerwca 1976 roku ogłoszono wzrost cen cukru, mięsa, masła, serów i drobiu. W odpowiedzi na podwyżki doszło do strajków. Najbardziej tragiczne w skutkach były protesty w Radomiu i Pruszkowie. Protestujący w Radomiu zajęli gmach KW PZPR i podpalili go. Robotnicy „Ursusa” w Pruszkowie zablokowali tory kolejowe na liniach ze stolicy do Łodzi i Poznania. Do Radomia ściągnięto Zmotoryzowane Oddziały Milicji Obywatelskiej (ZOMO), które spacyfikowały miasto. Zginęły 2 osoby a wiele zostało rannych bądź aresztowanych. Wobec demonstrantów w Radomiu zastosowano represje. Wielu z nich zostało zwolnionych z pracy. W wyniku zamieszek władza postanowiła wycofać się z realizacji planu podwyżek. Jednak pomimo tego rząd wprowadził tzw. „ciche podwyżki”, czyli zostały ponownie wprowadzone kartki na żywność, a gatunkowo lepsze mięso były drożej sprzedawane.

W grudniu 1976 roku podjęto uchwałę o przeprowadzeniu „manewru gospodarczego”, który miał polegać na ograniczeniu inwestycji, zwiększeniu produkcji rynkowej i eksportu, a w konsekwencji na zmniejszeniu zadłużenia. W związku z wydarzeniami w Radomiu ograniczono tam inwestycje mieszkaniowe i socjalne.

Po wydarzeniach czerwcowych wzmogła się działalność opozycyjna. We wrześniu 1976 powstał Komitet Ochrony Robotników (KOR), który miał na celu pomoc represjonowanym robotnikom. W 1977 roku został utworzony Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, a w 1978 powstały na Wybrzeżu Gdańskim, na Śląsku i w Ursusie Wolne Związki Zawodowe. WZZ ogłosiły „Kartę Praw Robotniczych”. W lipcu tego samego roku w Milejowie powstał pierwszy Komitet Samoobrony Chłopskiej. W obronie prześladowanych robotników stanęły związki zawodowe Europy Zachodniej, brytyjska Partia Pracy, Kongres Polonii Amerykańskiej i Amnesty International.

Od tej pory już do końca trwania PRL-u sytuacja strajkujących robotników nie została unormowana. Zła sytuacja ekonomiczna, która doprowadziła do strajków nie została naprawiona przez kolejne ekipy rządzące. Polskę paraliżowały kolejne fale protestów, które zachwiały podstawami Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.