Powstanie niepodległych państw w Ameryce Południowej

Południowa Ameryka była bardzo zróżnicowana i owe różnice prowadziły do szeregu nieporozumień. Poszczególne państwa więcej dzieliło niż łączyło - jedne były monarchiami, inne znajdowały się we władaniu dyktatorów. Często zmieniali się władcy; między państwami były dysproporcje w liczbie mieszkańców, jak i zajmowanym obszarze. Patrząc na mapę XIX wiecznej Ameryki Południowej w pierwszej kolejności zwraca uwagę środek kontynentu - to wielka Brazylia (uznano jej niepodległość w roku 1824), na południu opierająca się brzegami o Ocean Atlantycki. Południe kraju to również duża Argentyna (swoją niepodległość od Hiszpanii proklamowała w roku 1819), a na brzegach Oceanu Spokojnego: Chile (proklamowanie niepodległej republiki w roku 1818), Peru (niepodległość od Hiszpanii uzyskana w roku 1821), Ekwador (niepodległy od Hiszpanii od roku roku 1822), oraz Wielka Kolumbia (Kolumbia oswobodziła się spod hiszpańskich rządów już w 1810 roku). Północ zajęła Wenezuela (niepodległa od Hiszpanii od 1811 roku), od południa oparta o Morze Karaibskie, a północny-wschód Gujana (której XIX wiek nie przyniesie niepodległości, pozostanie pod rządami brytyjskimi aż do lat 60 XX wieku).

Państwa Ameryki Południowej toczyły znaczny bój o swoją niepodległość i możliwość  kształtowania własnej państwowości. Na przeszkodzie temu stała w dużym stopniu nieumiejętność porozumienia między młodymi krajami. I tak w roku 1819 powstała Wielka Kolumbia, ale już w roku 1829 runął ten organizm, gdy Wenezuela i Ekwador zdecydowały się stworzyć oddzielne państwa. W roku 1861 nazwę Kolumbii przejęła Nowa Grenada.

Napięcia były widoczne wewnątrz państw. Przykładem jest dramatyczny rok 1899, czyli czas wojny tysiąca dni w Kolumbii, gdzie w krwawych walkach zginęło ponad sto sto tysięcy ludzi. Wojna rozgorzała także w Republice Ekwadoru, aby w roku 1895 dać władzę liberałom, którzy zreformowali państwo, ożywiając zagraniczny handel. Podobna sytuacja miała miejsce w Boliwii oraz Peru, gdzie ścierały się poglądy konserwatywne z liberalnymi. Boliwia miała jednocześnie znaczne problemy z sąsiadem - Chile i w roku 1879 doszło do walki tych dwóch państw. Wojna zakończyła się dopiero w roku 1884, odbierając Boliwii dostęp do oceanu Spokojnego. Chile natomiast, powiększone o część ziem Boliwii oraz Peru,  stało się szybko potęgą, opierając się zwłaszcza na militaryzmie. Na południu kraju swoje problemy przeżywała Argentyna, której rozwój przypada dopiero na połowę XIX wieku. W Brazylii również toczył się bój o ustrój. Ostatecznie na drogę reform weszła pod koniec XIX wieku, kiedy to obalono monarchię, co zresztą zrobiono z niespotykaną w innych krajach łatwością, ponieważ władca dobrowolnie abdykował, nie przeciwstawiając się w najmniejszy sposób.

XIX wiek był dla Ameryki Południowej czasem wyzwalania się spod obcych wpływów, które jednak nie oznaczało końca walki. Dać dały o sobie problemy zarówno wewnętrzne, jak i konflikty z sąsiadami.