Jerzy i Ryszard Kowalczykowie - działania

W II RP głośne stało się nazwisko Kowalczyków, dwóch braci, którzy rozpoczęli ostrą i radykalną działalność na terenie PRL. Ryszard Kowalczyk i Jerzy Kowalczyk byli braćmi. Ryszard Kowalczyk urodził się w 1937 r. a Jerzy Kowalczyk w 1942 r. W okresie ostrych protestów i walka ulicznych, Ryszard Kowalczyk pracował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu, w okresie ostrych studenckich walk o godność, 6 października 1971 r. Jerzy Kowalczyk podłożył na uczelni bombę - był to protest przeciwko ostrej polityce władz wobec robotniczych protestów. Protest Kowalczyków wymierzony był we władzę i bomba została przygotowana na Dzień Milicjanta.

Wybuch nastąpił 7 października 1971 r., czterdzieści minut po północy, została zniszczona aula i archiwum uczelni. Na szczęście nikt nie został ranny, sprawcę Kowalczyka bardzo szybko zatrzymano. Zarzuty zostały przedstawione obu braciom - Jerzemu zarzucano bezpośrednie przeprowadzenie akcji a Ryszard został oskarżono o udzielenie pomocy bratu. 8 września 1972 r. skazano Jerzego na karę śmierci a Ryszarda na 25 lat więzienia. W tym momencie inteligencja i opozycja zaczęła protestować żądając złagodzenia wyroku. W wyniku ostrych protestów władze PRL złagodziły wyrok Jerzego Kowalczyka z kary śmierci na 25 lat więzienia. W późniejszym okresie nastapiła mobilizacja środowisk opozycyjnych, które pod hasłem „uwolnić kowalczyków” domagała się zwolnienia braci.

Sytuacja wyjaśniła się dopiero w 1991 r. kiedy prezydent Polski Lech Wałęsa zmył z Ryszarda Kowalczyka brzemię tego aktu wywrotowej działalności. Ryszard Kowalczyk powrócił do pracy na uczelni. W 2001 r. prezydent Lech Kaczyński podjął się kasacji całkowitej wyroku Kowalczyków. W 2003 r. próbowano nadać Jerzemu i Ryszardowi honorowych obywatelstw Opola, niestety inicjatywa upadła.