Jan Paweł II - walka z komunizmem

Walka Jana Pawła II z systemem komunistycznym nie odbywała się rzecz jasna w sposób bezpośredni. Karol Wojtyła, pełniąc rolę głowy Kościoła Katolickiego, nie był bowiem uprawniony do działań typowo politycznych. Batalia ta rozgrywała się więc na płaszczyźnie doktryn i ludzkich sumień.

W kwestii ideologicznej Jan Paweł stanął przez niezwykle trudnym zadaniem. Komunizm był przecież w swych podstawach ruchem bardzo szlachetnym, posiadającym wiele punktów zbieżnych ze społeczną nauką Kościoła. W Ameryce Południowej dochodziło wręcz do „zlania się” tych punktów widzenia w jedną teologię wyzwolenia. Papież musiał więc położyć nacisk na specyfikę nauki Kościoła i tym samym ratować ją od rozmycia się w szerszych prądach ideologii egalitarystycznej. W relacjach z państwami bloku sowieckiego i samym ZSRR było to o tyle prostsze zadanie, że państwa te w trakcie pontyfikatu były już bardzo odległe od podstawowych założeń. Należało wiec obnażać tę mistyfikację.

Wybór Wojtyły na papieża był niemałym ciosem dla bloku sowieckiego, który od wielu dziesięcioleci bezskutecznie próbował wykorzenić wiarę również w Polsce. Za jego sprawą naród odzyskiwał tożsamość i godność. Już pierwsza pielgrzymka z 1979 roku potwierdziła fiasko 40-letnich usiłowań władzy komunistycznej ateizacji społeczeństwa. Pomimo wielkich starań mających na celu pomniejszenie rangi i istotności tej wizyty, okazała się ona wydarzeniem przełomowym. Gęste tłumy pojawiające się wszędzie gdzie udawał się Jan Paweł były wymownym świadectwem odzyskiwania duchowej niezależności, natomiast słowa o solidarności stały się inspiracją do wzmożenia działań opozycyjnych.

Bardzo często pojawiają się jednak głosy pomniejszające rolę Jana Pawła w walce z komunizmem. Zwraca się uwagę, że podstawową przyczyną załamania się komunizmu była ekonomia i wyścig zbrojeń, a w mniejszym odśrodkowe ruchy wolnościowe. Przyjmując to założenie fenomen Papieża traktowany jest jako zjawisko lokalne, o szczególnym znaczeniu jedynie dla Polaków, którzy otrzymali jakże upragniony, niezwykle symboliczny punkt oparcia.

O ile wiec sprawa udziału w papieża w walce z systemem komunistycznym pozostaje kwestią otwartą to bezdyskusyjny jest fakt, iż Jan Paweł II był największym duchowym przywódcą narodu polskiego.