Huta Lenina - Huta im. Tadeusza Sendzimira - Nowa Huta

Od czerwca 1949 r. rozpoczęła się na terenie podkrakowskiej wsi Mogiła budowa monumentalnej wizytówki socjalistycznych rządów w powojennej Polsce, czyli Nowej Huty. Zbudowana od podstaw, zaprojektowana harmonijnie i jednorodnie w swojej najbardziej reprezentacyjnej części (okolice Placu Centralnego) mająca stanowić swoiste idealne socjalistyczne miasto przemysłowe – Nowa Huta powstała dzięki wielkim nakładom finansowym na przestrzeni lat 1953-1956, ale była modernizowana i powiększana przez następne 40 lat. Największym, flagowym zakładem przemysłowym na terenie Nowej Huty jest dzisiejsza Huta im. Tadeusza Sendzimira.

Już od 1947 r. snuto plany budowy największej w Polsce huty w okolicach Krakowa. Po wybraniu prezydium przyszłego zakładu, utworzeniu Państwowego Przedsiębiorstwa Nowa Huta, budowie oraz wytyczeniu szczegółowych planów urbanizacyjnych niezwłocznie przystąpiono do wznoszenia ogromnych obiektów huty. Budowa rozpoczęła się 26. kwietnia 1950 r,  a kombinat metalurgiczny otrzymał nazwę Huty im. Lenina, zgodnie z ówczesnymi trendami socrealistycznymi. Obiekty Huty były już skończone w 1953 r., ale oficjalne ich otwarcie – historyczny pierwszy spust surówki z pieca nr 1 – nastąpiło dopiero 22. lipca 1954 r.

Powstanie tak okazałego zakładu było wielkim sukcesem umacniającej się dopiero władzy socjalistycznej w Polsce. Wkrótce po rozpoczęciu pracy uruchomione zostały również stalownia, elektrownia, siłownia, ocynkownia, aglomerownia, koksownia oraz kilka walcowni. Cały kompleks nowohuckiego kombinatu metalurgicznego stanowi do dzisiaj drugą pod względem wielkości produkcji hutę w Polsce.

Od 1951 r. Nowa Huta stała się administracyjną częścią miasta Krakowa (wcześniej od 1949 r. miała status osobnego miasta). W czasach swojego największego rozwoju Huta im. Lenina zatrudniała ponad 40 tys. pracowników i produkowała ok. 6,7 mln ton stali w skali roku. Obecnie na terenie zakładu pracuje 3,5 tys. pracowników, a roczna produkcja wynosi zaledwie 1,3 mln ton stali. Na początku lat 90. Huta bardzo odczuła gwałtowną zmianę władzy w państwie polskim – zamknięta została część uznanych za szkodliwe dla środowiska wydziałów wchodzących w jej skład, a m.in. stalowni martenowskiej, kojarzonej jednoznacznie ze znienawidzoną władzą komunistyczną, nazwę zmieniono na Hutę im. Tadeusza Sendzimira.

Ta potoczna nazwa huty obowiązuje do dzisiaj, pomimo licznych przekształceń własnościowych, jakie objęły zakład już w XXI w. Dzisiaj, od 2007 r. właścicielem huty jest największa na świecie firma zajmująca się produkcją stali.