Wojna we Włoszech (1943-1945)

Po zakończeniu zmagań w Afryce Północnej alianci zyskali możliwość dokonania bezpośredniego uderzenia w kraj Mussoliniego. Królestwo Włoch było osłabione krwawymi walkami w Afryce, dlatego też wojska koalicji antyhitlerowskiej spodziewały się szeregu szybkich zwycięstw. Dzięki nim miano wyeliminować jednego z najważniejszych sojuszników Hitlera w Europie.

Uderzenie w kierunku faszystowskich Włoszech rozpoczęto 10 lipca 1943 roku poprzez realizację operacji „Husky”. Jej celem było zajęcie wyspy Sycylii, skąd można by dogodnie prowadzić dalsze desanty w kierunku terenów wroga. Ostatecznie do 17 sierpnia udało się zdobyć całość wyspy.

Liczne klęski armii włoskiej wywołały żywą reakcję w społeczeństwie włoskim. Nie kryło ono swego niezadowolenia z postępów wojny i domagało się zmian. Dlatego też Wielka Rada Faszystowska za zgodną króla postanowiła odsunąć od władzy Mussoliniego, a na jego miejsce obsadzić Pietro Badoglio. Nowy premier chcąc zyskać na czasie zapewniał Hitlera o mocy sojuszu włosko-niemieckiego. Jednocześnie jednak rząd Królestwa rozpoczął negocjacje pokojowe z aliantami. Porozumienie zostało podpisane 3 września 1943 na Sycylii, a ogłoszono je pięć dni później - 8 września.

Jednocześnie 3 września 1945 oraz 9 września rozpoczęto desant na Półwyspie Apenińskim w ramach operacji „Avalanche”. W tym samym czasie, 12 września, niemieckie siły specjalne odbiły Mussoliniego, który był internowany w Gran Sasso. Po oswobodzeniu faszystowski duce utworzył 1 grudnia na północy Włoszech marionetkowe państwo noszące nazwę Włoskiej Republiki Socjalnej. Nie miało to jednak większego znaczenia bowiem i tak całe Włochy podzielone były między Niemców a Aliantów. Front jednak zaczął przesuwać się nad wyraz powoli, co było związane z faktem szykowania desantu we Francji. Dopiero majowe zwycięstwo pod Monte Cassino, oznaczające przełamanie tzw. linii Gustawa, pozwoliło na poczynienie dalszych postępów. Należy podkreślić, że zdobycie twierdzy jest w dużej mierze zasługą polskich wojsk, które uczestniczyły w tych walkach w ramach sformowanej Armii Andersa. 4 czerwca wojska alianckie wkroczył do stolicy państwa włoskiego - Rzymu. Ofensywa ruszyła znów, lecz po raz kolejny jednak zmagania zostały zatrzymane, tym razem jednak na linii Gotów.

Jednak 9 kwietnia 1945 podjęto ofensywę, która zakończyła się sukcesem. 28 kwietnia Niemieckie wojska stacjonujące we Włoszech skapitulowały. Tego samego dnia przywódca włoskich faszystów, Benito Mussolini, został złapany przez włoskich partyzantów, a następnie rozstrzelany. 8 maja 1945 roku nastąpił koniec II wojny światowej w Europie. Dzień później król Włochów Wiktor Emanuel III przekazał władze swemu synowi Humbertowi II. Nie dane mu jednak było rządzić długo, bo na mocy referendum z 2 czerwca 1946 Królestwo Włoskiej stało się Republiką.