Molier „Świętoszek” - bohaterowie. Charakterystyka

Tytułowym bohaterem komedii Moliera jest Tartuffe, którego poznajemy głównie poprzez kwestie wypowiadane przez innych bohaterów. Dobrze mówią o nim tylko Orgon i jego matka, natomiast kontrapunkt ujawnia się w słowach pozostałych członków rodziny.

Dla męża Elmiry jest to autorytet i człowiek godny największego szacunku. Natomiast w opinii innych domowników jawi się on jako zepsuty i cyniczny manipulant, który zrobi wszystko, by położyć rękę na majątku Orgona.

Tak naprawdę Tartuffe jest hipokrytą posługującym się religią w celu wywarcia jak największego wpływu na właścicielu kamienicy. Jego świętość jest tylko powierzchowna. W swoim szarlataństwie posuwa się tak daleko, że próbuje nawet romansować z Elmirą. Rola przez niego odgrywana dopracowana jest do mistrzostwa. Orgon nie potrafi wyzbyć się podziwu, jaki żywi do Tartuffe’a, a wszelkie próby otworzenia mu oczu spełzają na niczym. Tytułowy Świętoszek jest tak naprawdę bezwzględnym hipokrytą, który nie miał żadnych oporów moralnych przed wykorzystywaniem swego dobroczyńcy. Można powiedzieć, że nie kierował się w życiu żadnymi wartościami, prócz tych doczesnych – wygody, jedzenie, picie majątek. Chociaż potrafił doskonale się maskować, jego postawa została ukarana, gdyż rozpoznano w nim poszukiwanego oszusta.

Orgon jest mężem Elmiry i głową rodziny, której utrapieniem stał się Tartuffe. Mężczyzna jeszcze przed pojawieniem się przybysza był odpowiedzialnym i racjonalnie myślącym człowiekiem, stawiającym na pierwszym miejscu dobro rodziny. Jednak na skutek manipulacji stał się bezmyślnym wyznawcą „wspaniałego” Świętoszka. Orgon zupełnie zatracił kontakt z realnym światem, a wszystko, co było przed Tartuffem, przestało mieć dla niego jakiekolwiek znaczenie. Postanowił nawet zerwać zaręczyny córki z Walerym i oddać jej rękę przyjacielowi.

Orgon to postać niezwykle uparta, nieznosząca sprzeciwu. W życiu rodzinnym jawił się jako tyran, który bezwzględnie narzucał dzieciom swą wolę. Postanowił wydziedziczyć Damisa, gdyż ten próbował otworzyć mu oczy na prawdziwe oblicze ich gościa. Dopiero po uświadomieniu sobie autentycznych motywów Tartuffe’a, bohater wrócił do dawnego stanu i zaczął działać, by wyrzucić darmozjada z domu.

Elmira jest drugą żoną Orgona. Damis i Marianna nie byli jej dziećmi, co nie przeszkodziło jej w nawiązaniu z nimi przyjaznej relacji. Kobieta bardzo szybko poznała prawdziwe oblicze przyjaciela męża i podjęła starania, by oswobodzić Orgona spod destruktywnego wpływu Tartuffe’a. W swoim działaniu musiała posunąć się do ostateczności i spróbować uwieść gościa na oczach męża, by ten w końcu mógł przejrzeć na oczy.

Marianna to córka Orgona z pierwszego małżeństwa. Skromna i posłuszna dziewczyna jest z wzajemnością zakochana w Walerym, jednak uczucie to chce zniszczyć ojciec, obiecując jej rękę swemu przyjacielowi. Nie potrafiła ona sprzeciwić się Orgonowi, ale nie chciała wychodzić za niemiłego jej człowieka, dlatego prosiła, by raczej wysłano ją do zakonu niż wydano za obłudnego mężczyznę.

Damis jest bratem Marianny i stanowi jej przeciwieństwo. Daleko mu do kornego i posłusznego młodzieńca. Cechuje go porywczość, która ujawnia się w jego nastawieniu do Tartuffe’a. Bohater najchętniej rozwiązałby ten problem siłą ale uniemożliwia mu to ojciec. Damis darzył Orgona szczerym uczuciem, gdyż po rozwiązaniu sprawy wrócił do domu, by pomóc w uratowaniu majątku.

Kleant to brat Elmiry. Cechuje go wielki racjonalizm i niechęć do ulegania emocjom. Próbował on spokojnie wyłożyć Orgonowi i jego matce, że Tartuffe to zwykły oszust, ci jednak nie chcieli go słuchać.

Doryna pełniła obowiązki służącej panny Marianny. To postać wnosząca do utworu wiele komizmu. Nie znosi Tartuffe’a i nie waha się powiedzieć mu tego wprost. Często pozwala sobie na złośliwe komentarze pod adresem pana domu i mężczyzny, który go opętał.

Pani Pernelle to matka Orgona i druga osoba, która dała się zmanipulować tytułowemu bohaterowi. Swoim zachowaniem nieustannie manifestuje wielką cześć, jaką darzy pobożnego mężczyznę. Kiedy domownicy źle się o nim wyrażali, po prostu wyszła z domu, nie mogąc znieść niepochlebnych uwag na temat Tartuffe’a. Jest postacią apodyktyczną i niezwykle krytyczną. Potrafi bezpośrednio wyrazić swą niepochlebną opinię na temat każdego z domowników. Sama miała wiele wspólnego z tytułowym bohaterem, gdyż także uważała się za niezwykle pobożną, czego pokrycia trudno było dopatrzeć się w jej zachowaniu.