Tadeusz Makowski „Skąpiec” - opis obrazu, interpretacja

„Skąpiec” Tadeusza Makowskiego powstał w 1932 roku i zaliczany jest w poczet najwybitniejszych dzieł tego malarza. Dzieło skupia w sobie wszystkie elementy charakterystyczne dla stylu artysty w latach 30.

Na pierwszym planie obrazu znajduje się tytułowy skąpiec liczący swoje pieniądze. Postać przedstawiona jest jako wystrugana z drewna kukiełka, wygląda komicznie. Skąpiec ma długi nos, uśmiech na twarzy i nienaturalnie duże dłonie, które symbolizują jego zachłanność. Geometryzacja postaci wskazuje na jej uprzedmiotowienie, brak wnętrza, figuratywność. Obok skąpca namalowane zostały dwie duże skarpety wypełnione pieniędzmi. Na drugim planie widać okno, przez które do pomieszczenia zaglądają dwie postaci-złodzieje. Jedna z nich wyciąga rękę, aby zabrać skarpetę z pieniędzmi – zapatrzony w pieniądze i zajęty ich liczeniem skąpiec nie widzi, co dzieje się za jego plecami. Kolorystyka obrazu jest wesoła, głownie za sprawą kolorowych czapek postaci i wzorzystych skarpet. Ciemność tła rozjaśniają plamy białego światła.

„Skąpiec” to pierwsze z dzieł autora przedstawiające ludzkie przywary. W tym wypadku artysta malarsko przedstawił skąpstwo i chciwość, które przysłaniają człowiekowi świat. Każdy z obrazów Makowskiego opowiada więc jakąś historię, jest dynamiczny. Sposób przedstawienia postaci i ujęcie tej sceny od strony fabularnej budują wokół obrazu atmosferę groteski i ironii. Krytycy sztuki zaliczają „Skąpca” Tadeusza Makowskiego do tak zwanej groteski charakterologicznej. Na obrazie widoczna jest fascynacja artysty techniką ekspresjonistyczną. Zaowocowało to radykalnym uproszczeniem kształtów na jego obrazach oraz stosowaniem figur geometrycznych, takich jak trójkąty, walce, stożki. Linie kształtów stały się mocne i wyraziste. Faktura dzieła Makowskiego także nawiązuje do ekspresjonizmu – jest bardziej urozmaicona i tworzona przez wyraźne podłużne smugi i krótkie równoległe uderzenia pędzla.

Obraz „Skąpiec” znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.