Szymon Szymonowic - biografia, życiorys

Szymon Szymonowic urodził się w 1556 roku we Lwowie. Ze względu na fakt, iż pochodził z rodziny o tradycjach humanistycznych, łatwo przyswajał stopniowo nabywaną wiedzę. Ojciec Szymona kształcił się bowiem uzyskując tytuł mistrza nauk wyzwolonych oraz filozofii. Musiał jednak otrzymywać rodzinę, dlatego parał się także krawiectwem oraz handlem. Ze względu na tradycje rodzinne, młody Szymonowic studiował w Akademii Krakowskiej, gdzie otrzymał tytuł bakałarza. Wiadomo, iż w tym czasie za swój autorytet obrał Stanisława Sokołowskiego, który nauczał młodzieńca teologii oraz retoryki.

Mają dwadzieścia dwa lata wyjechał za granicę, jednak źródła milczą, gdzie dokładnie wybrał się późniejszy twórca sielanek. Być może była to Belgia lub Francja. Po powrocie do kraju nawiązał stosunki z dworem Jana Zamoyskiego, który wówczas był kanclerzem oraz hetmanem wielkim koronnym, prowadził także na swoim dworze bogatą i rozwijającą się politykę kulturalną. Szymonowic dzięki swoim umiejętnościom i talentowi zdołał przebić się do owego środowiska i na tyle zachwycić Jana Zamoyskiego i króla, że ten uczynił go nadwornym poetą, tzw. „poeta regis”. Twórcy zostało także nadane szlachectwo i od tego czasu niekiedy używał on nadanego nazwiska – Bendoński.

Jego działalność nie ograniczała się jedynie do tworzenia utworów poetyckich. Szymonowic był także aktywnym pedagogiem i działaczem oświatowym. Zamość, w którym ówcześnie przebywał, stawał się centrum kulturalnym ze względu na budującą się tam Akademię. Twórca pomagał kompletować kadrę nauczycieli, kreślił programy wychowawcze oraz ideowe, dbał o akademicką drukarnię oraz zajmował się wioską Czernięcin, którą otrzymał w dzierżawę od swojego mecenasa. Po śmierci Zamoyskiego Szymonowic zaopiekował się synem swojego mecenasa – Tomaszem. Jana Zamoyskiego i Szymonowica połączyła szczera przyjaźń, którą dostrzec można zarówno ze strony kanclerza, który nie szczędził środków i starań, aby wypromować swojego podopiecznego, jak i ze strony poety, który napisał niejedną odę i panegiryk na cześć swego chlebodawcy. Nie były to jednak sztuczne, przesłodzone pochwały, ale szczere wyrazy szacunku i wdzięczności.

Kiedy syn Jana Zamoyskiego – Tomasz – skończył studia, Szymonowic mógł wreszcie odetchnąć od pełnienia obowiązków w Zamościu. Zaszył się w swoim ustroniu w Czernięcinie i oddał się spokojnemu, uregulowanemu życiu na wsi. Dużo pisał, korespondował, spotykał się ze znajomymi i odbywał przechadzki po okolicy. Jednak w miarę upływu lat jego zdrowie pogarszało się, doskwierała poecie także samotność ze względu na fakt, iż przeżył większość swoich przyjaciół. Umarł w 1629 roku i został pochowany w Zamościu, gdzie do dnia dzisiejszego podziwiać można płytę nagrobkową wystawioną przez jego siostrzeńca.

Szymon Szymonowic, jak to już było wspomniane, używał czasami swojego nadanego nazwiska szlacheckiego – Bendoński. Jednak ze względu na fakt, iż nie pisał tylko w języku polskim, ale także po łacinie, stworzył sobie pseudonim na użytek właśnie tego języka. Brzmiał on Simon Simonides, a więc „Szymon syn Szymona”. Podobnie jak inni twórcy renesansowi, czerpał ze wzorów klasyków rzymskich – Pindara, Horacego czy Wergiliusza. Właśnie twórczość łacińska była najbardziej popularna za życia Szymonowica, popularnością cieszyła się zwłaszcza sztuka „Castus Ioseph”. W obecnych czasach docenia się raczej sielanki z 1614 roku. Jest to zbiór dwudziestu utworów pisanych w języku polskim. Słowo „sielanka” jest wynalazkiem samego Szymonowica, który utworzył je od słowa „sioło”, czyli „wieś”.

Przy tworzeniu tych utworów czerpał Szymonowic przede wszystkim z Teokryta. Przedstawia w nich sceny pasterskie, idylliczne, powiązane z naturą i krajobrazem arkadyjskim. Dominują uczucia szczęścia, miłości i zachwytu nad otaczającym światem, ale nie tylko. Szymonowic przedstawia także rolników przy pracy, z ich problemami i trudami dnia codziennego.

O wadze osoby Szymona Szymonowica świadczy fakt, iż data jego śmierci kończy okres polskiego renesansu.