„Cierpienia młodego Wertera” jako powieść epistolarna

„Cierpienia młodego Wertera” to powieść napisana przez Goethego, którą opublikowano w 1774 r. Konstrukcja tego dzieła opiera się na listach pisanych przez tytułowego bohatera do Wilhelma, Lotty oraz Alberta.

Goethe nawiązał w ten sposób do „Nowej Heloizy” napisanej przez Jana Jakuba Rousseau w 1761. Jednak, o ile we wcześniejszym dziele mamy do czynienia z listami pisanymi przez dwójkę kochanków, to w „Cierpieniach młodego Wertera” poznajemy tylko te, które tworzy bohater. Różnica ta jest fundamentalna, ponieważ dzięki temu otrzymujemy głębszą analizę jego postaci. W korespondencji w bardzo barwny i szczegółowy sposób opisuje on swoje uczucia.

Cechą charakterystyczną powieści epistolarnej jest pierwszoosobowa narracja oraz rozbicie kompozycji na serię listów. Przez takie zabiegi środek ciężkości przesuwa się ku postaci głównego bohatera, z którego perspektywy poznajemy rzeczywistość. Poprzez analizę korespondencji możemy poznać portret psychologiczny jej twórcy, zagłębić się w jego przeżyciach. Taka forma miała także na celu zwiększenie autentyczności dzieła.

W „Cierpieniach młodego Wertera” bohater opisuje przyjacielowi swoją miłość do pięknej Lotty. Szybko okazuje się, że ma ona narzeczonego – Alberta. Werter początkowo godzi się z sytuacją, próbuje nawet zaprzyjaźnić się z tym mężczyzną. Jednak sytuacja zaczyna mu coraz bardziej doskwierać, wydaje się, że popada w obłęd. Jest coraz częstszym gościem w ich domu, mimo że Albert stara się ograniczyć te wizyty. Historia kończy się samobójstwem tytułowego bohatera.

W utworze znajdują się także listy pisane do Alberta i Lotty. Kobiecie opisywał swoje życie i tęsknotę, jaką do niej żywi. Mężczyźnie gratuluje natomiast nadchodzącego ślubu. Najważniejszy wydaje się być pożegnalny list do Lotty, w którym Werter informuje, że postanowił odejść z tego świata, by nie być przeszkodą w ich drodze do szczęścia. Prosi tylko o to, żeby czasem wspominała jego osobę.

„Cierpienia młodego Wertera” to powieść, w której warstwa fabularna jest mocno ograniczona. Poznajemy ją tylko dzięki korespondencji bohatera. Nacisk został położony raczej na jego osobowość oraz na uczucia przez niego doznawane.