Ignacy Krasicki „Żona modna” - jaki problem społeczny przedstawia Krasicki w satyrze?

„Żona modna” to utwór zamieszczony w pierwszym tomie satyr, wydanych przez Ignacego Krasickiego w 1779 roku. Zbiór ugruntował sławę Krasickiego jako niezwykle zdolnego twórcy, biegle posługującego się językiem poetyckim. Ponadto w każdej z satyr twórca porusza jakiś problem. W „Żonie modnej” chodzi o ukazanie całkowitej nieprzydatności modnego wychowania młodych ludzi, opierającego się na wartościach wyłącznie zagranicznych, zupełnie odmiennych od polskiej tradycji.

Tytułowa żona modna to kobieta, która świetnie orientuje się w najnowszej modzie, tajnikach salonowego życia, szczegółach romansowej literatury i to wszystko próbuje przeszczepić na rodzimy grunt, oczywiście bez powodzenia. Przy okazji kobieta jest przekonana o swojej wyjątkowości i wielkiej wartości, z pogardą traktuje zwolenników tradycji czy po prostu ludzi o odmiennych poglądach. W procesie kształcenia, jakiemu została poddana, zabrakło rozsądku, nauki tolerancji i szacunku względem innych ludzi. Cała wiedza, jaką nabyła tytułowa bohaterka, jest absolutnie nieprzydatna, można się bez niej obejść. Czas poświęcony na naukę okazał się zmarnowany i nie przyniósł dobrych efektów.

Żona modna żyje w oderwaniu od rzeczywistości, nie wie, jaką cenę trzeba płacić za jej fanaberie. Jest osoba zarozumiałą, dlatego nie próbuje zrozumieć męża. Pan Piotr nie jest postacią bez skazy, skusił go majątek przyszłej żony, jaki wniosła w wianie i choć widział, jak bardzo ich charaktery się różnią, nie zrezygnował ze starań o rękę modnej panny. Słono za to zapłacił, bo nie tylko ma żonę, z którą nie może znaleźć wspólnego języka, ale na dodatek w gruzach legło całe jego dotychczasowe życie. To kolejny problem, prezentowany przez Krasickiego: modne wartości wpajane młodzieży są tak różne od tradycyjnych postaw, że przedstawiciele obu środowisk nie są w stanie się porozumieć.

Po przeczytaniu utworu można dojść do wniosku, że pieniądze zmarnotrawione na przebudowę dworku i kunsztowny wystrój, a także wystawny bal można  by wydać na coś bardziej pożytecznego. Oczywiście, nie chodzi o to, by zabraniać ludziom zabawy czy posiadania marzeń, ale warto tez zachowywać zdrowy rozsądek i nie budować nowego porządku, burząc całkowicie poprzedni. To rodzaj rewolucji, a w kształtowaniu świadomości narodu potrzebna jest raczej ewolucja, stopniowe i świadome zmiany. Zamiast uczyć młodych ludzi kopiowania mód z zagranicy, można wpoić im umiejętność posługiwania się rozsądkiem, patriotyzm i normy moralne. Żona modna z utworu Krasickiego nie ma żadnych zasad, z góry zakłada, że związek małżeński może skończyć się rozwodem. Autor sugeruje, że razem z nowoczesnymi normami i zachowaniami wpajanymi młodzieży, uczy się jej także relatywizmu moralnego. Spisywanie intercyzy między małżonkami w XVIII wiecznej Polsce, a także w czasach wcześniejszych nie było niczym nowym, niezwykły natomiast był fakt, że w „Żonie modnej” narzeczona i jej krewni żądają wpisania klauzuli, zgodnie z którą małżeństwo można unieważnić z jakiejś ważnej przyczyny. Prostolinijny pan Piotr nie rozumie takich pomysłów, jego zdaniem węzeł małżeński może rozwiązać jedynie śmierć jednego z małżonków.

Tworząc „Żonę modną” Ignacy Krasicki chciał zwrócić uwagę na problem kompletnego rozdźwięku między polską rzeczywistością, a wiedzą wpajaną młodym Polakom. W niełatwych czasach próby, jakimi był XVIII wiek, kiedy Polsce zagrozili zaborcy, młodych obywateli nie uczy się tradycji, poszanowania wartości i miłości ojczyzny, ale czytania francuskich romansów, modnego ubioru i światowego życia. To poważny problem, ponieważ takie wykształcenie nie pozwala porozumieć się z resztą tradycyjnie nastawionego społeczeństwa i powoduje konflikty. Przykładem jest pan Piotr i jego żona. Nie ma wątpliwości, że ich małżeństwo nie ma szans na powodzenie. Perypetie tego związku to jakby przedstawione w mikroskali konflikty, czekające całe społeczeństwo złożone z kosmopolitów i patriotów.