Stosunki społeczne - autoteliczność, autoteliczne stosunki społeczne - charakterystyka

Stosunki społeczne to styczności, które człowiek nawiązuje zasadniczo w każdym momencie życia. Są to głównie relacje międzyludzkie, zawierające w sobie cechy łączące je z innymi. Bywają one określone w sposób wyraźny oraz mogą wywoływać określone reakcje otoczenia. Wynikają bezpośrednio z odgrywanych przez jednostki ról społecznych, posiadanych pozycji społecznych oraz są regulowane przez kontrolę społeczną. Łącznikiem pomiędzy co najmniej dwiema osobami w stosunku społecznym może być symbol lub przedmiot. Stosunki społeczne między jednostkami mają na celu wywołanie reakcji jednej ze stron wskutek zachowania się drugiej z nich. 

Stosunki społeczne można podzielić na wiele rodzajów i według bardzo zróżnicowanych kryteriów. Typologia w tym zakresie jest naprawdę obszerna. Dzielą się na formalne i nieformalne, pierwotne oraz nabyte, rozproszone i zogniskowane itp. Zgodnie z odpowiedzią na pytanie o przyczynę oraz celowość zawierania stosunków społecznych można zasadniczo wyodrębnić podział opierający się na dwóch skrajnych postawach. Jedną z nich jest podejście instrumentalne do stosunku z inna jednostką. Polega ono na zawieraniu ich w celu zrealizowania własnych potrzeb i jakiegoś celu w dziedzinie innej od tej, której dotyczy stosunek.  

Stosunki społeczne mogą także być autoteliczne. Stosunki społeczne autoteliczne polegają na samym fakcie obcowania ze sobą dwóch osób. Sensem istnienia tych stosunków jest brak jakichkolwiek innych przyczyn związanych z połączeniem między jednostkami. Nie są to stosunki przypisane, mogą zostać nabyte tylko przy udziale woli wewnętrznej jednostek. Polegają na dokonaniu wyboru, są osiągane, podlegają procesowi zdobywania. 

Stosunki społeczne autoteliczne to stosunki oparte na zasadzie chęci obcowania. Partnerzy w tego typu stosunkach społecznych nie zwracają uwagi na ewentualne korzyści związane z nawiązaniem danego stosunku. Głównym i najważniejszym kryterium jest tutaj niematerialna wspólnota, tworzona z drugą osobą. Jest to kryterium bardzo subiektywne, dla każdej jednostki wyrażane w innych ramach emocjonalnych.

Przykładowo stosunkiem społecznym o charakterze autotelicznym jest związek pomiędzy partnerami, oparty na wzajemnym uczuciu pomiędzy nimi, bez względu na inne okoliczności. Ten typ stosunków zaprzecza teorii o egoistycznym dobieraniu sobie otoczenia, czy tez grupy społecznej, do której za wszelką cenę jednostka dąży. 

Autoteliczność to wartość sama w sobie, jest ona dla jednostki naczelna, centralna oraz najważniejsza. Zajmuje najważniejsze miejsce w hierarchii wartości. Realizacja tych wartości jest dobrem tylko z powodu swego istnienia.