Cywilizacja według Huntingtona - opracowanie

Samuel Huntington to wybitny amerykański politolog. Huntington żył w XX wieku i był autorem wielu publikacji naukowych, jednak największy rozgłos przyniósł mu, napisany w latach dziewięćdziesiątych, artykuł „Zderzenie cywilizacji”. Zawierał on teorię geopolityczną, mówiąca, iż istnieje w czasach współczesnych możliwość wystąpienia konfliktów pomiędzy poszczególnymi cywilizacjami. Uważał, iż po zakończeniu zimnej wojny pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a nieistniejącym już Związkiem Radzieckim, opierającym się głównie na zwalczaniu dwóch skrajnych sporów o podstawie ideologicznej, nastąpi powrót konfliktów o podłożu kulturowym. Ponadto, posiłkował się teorią, iż cywilizacja państw wysoko rozwiniętych utraci swoje znaczne wpływy w aspekcie współcześnie obowiązujących realiów. Remedium, które miałoby uleczyć taki stan rzeczy, jest zawiązanie sojuszu pomiędzy głównymi przedstawicielami cywilizacji Zachodu, czyli państwami Europy oraz właśnie Stanami Zjednoczonymi. Najważniejszym zadaniem polityki międzynarodowej, uprawianej przez owe społeczeństwa, powinno stać się rozwiązywanie istniejących konfliktów o podłożu cywilizacyjnym.

Według Huntingtona, dalszy rozwój społeczny, gospodarczy oraz kulturowy państw sprawi, że w pewnym momencie nastąpią starcia pomiędzy cywilizacjami. Ujmuje on to w ramy konfliktów zbrojnych już nie występujących tylko pomiędzy poszczególnymi państwami, ale całymi cywilizacjami. Przyczynami tych działań mogą być różnice kulturowe, głównie mające swe podłoże w sporach religijnych. Cywilizacja w aspekcie stabilności oraz spójności stanowi bowiem najbardziej rozwinięty oraz najwyższy poziom zorganizowania społeczeństw, z którymi z kolei następuje identyfikacja jednostek. Cywilizacja w tym ujęciu to ogromny twór, w skład którego wchodzą mniejsze zbiorowości, takie jak narody, wspólnoty czy też dużych rozmiarów grupy kulturowe. Cywilizację można również rozpatrywać w kategorii ustroju życia zbiorowości, zjednoczonych zasad definiujących całokształt kooperacji społecznej. Do tychże wartości odwołują się jednostki oraz całe grupy odniesienia.

Walka pomiędzy cywilizacjami jest naturalnym wynikiem różnic zachodzących wśród jej przedstawicielami, jednak według teorii Huntingtona, religia jest tylko jedna z wielu. Poza tym istnieje szereg zróżnicowań we wszelkich dziedzinach życia społeczeństw. Koncepcja Huntingtona stała się bardzo aktualna w momencie poszerzenia Unii Europejskiej na mocy traktatów akcesyjnych, powodujących zmniejszenie ograniczeń w przepływie towarów, usług oraz swobodzie poruszania się. Powoli nadchodzi kres dominacji cywilizacji Zachodu, gdyż ma miejsce postępująca emancypacja innych kultur. 

W myśl teorii Huntingtona wyodrębniono dziewięć typów cywilizacji. Jest możliwość zażegnania konfliktów poprzez wzajemna tolerancję religijną, zaprzestanie narzucania wzajemnie wartości i norm postępowania oraz akceptację różnic występujących pomiędzy cywilizacjami.