Asymilacja - asymilacja kulturowa - definicja, charakterystyka

Asymilacja kulturowa to proces, który definiuje całokształt zmian społecznych i psychologicznych, polegający na przystosowaniu się do nowych warunków po odłączeniu się od dotychczasowej grupy społecznej. Podlegają niemu głównie jednostki, które wskutek zmian muszą dopasować się do warunków życiowych obowiązujących w odmiennej kulturze.

Z pojęciem asymilacji najczęściej jest związane pojęcie migracji. Imigranci zmuszeni są do przystosowania się do życia w całkowicie obcym dla nich otoczeniu oraz do stosowania norm społecznych, panujących w kraju, w którym rozpoczęli proces osiedlenia. Termin ten może mieć też odniesienie do grup mniejszości narodowych w aspekcie ich stopniowego przyzwyczajania się do norm społeczeństwa dominującego w danym państwie, poszczególnych skupisk ludzkich lub zbiorowości.

Proces asymilacji może przebiegać w sposób naturalny, niewymuszony, ogólnie łatwy dla strony podlegającej asymilacji oraz dla zbiorowości pierwotnej na danym obszarze. Taki charakter asymilacji najczęściej spowodowany jest polityką wewnętrzną państwa przyjmującego, w którym główny nacisk kładzie się na zapewnienie imigrantom poczucia bezpieczeństwa odnośnie zachowania własnej tożsamości kulturowej i religijnej. Z drugiej strony jednak polityka państwa przyjmującego może mieć na celu wykorzenienie pewnych wartości i zasad wśród zbiorowości imigrantów w celu wymuszenia zmian w zachowaniu oraz przymusowego narzucenia norm większości obywateli w kraju. Taka dyskryminacja jest dość powszechna.

Na proces asymilacji składają się trzy fazy. Pierwsza z nich, akulturacja, polega na przyjęciu przez dana mniejszość pewnych określonych wzorów zachowań i postępowania w społeczności większościowej. Gospodarze tworzą grupę dominującą, więc jednostka musi się do takich wzorców przystosować.

Druga faza, nazywana asymilacją strukturalną, objawia się przenikaniem imigrantów do instytucji społecznych w państwie przyjmującym. Mowa tu o przystosowaniu się przedstawicieli danej mniejszości do obowiązujących zasad w stopniu na tyle zaawansowanym, iż przyjmują oni zasady gospodarzy. Trzecia faza, czyli asymilacja identyfikacyjna, jest zobrazowaniem teorii, iż jednostka imigrującą do danej grupy społecznej, początkowo zupełnie obcej i nie do końca zrozumiałej, staje się jej pełnoprawnym członkiem nie tylko zewnętrznie, ale także wewnętrznie. Przyjmuje ona bowiem narzucone przez otoczenie normy zachowania jako własne. Przyczyna tego tkwi w rozwinięciu poczucia przynależności imigranta do zbiorowości dominującej.

Asymilacja zupełna najczęściej trwa przez długi czas, wpływ na nią ma przede wszystkim otoczenie, w jakim żyje. Rzadko zdarza się, aby zasymilowany potomek emigranta powracał do swoich pierwotnych korzeni.