Egalitaryzm - definicja, charakterystyka, przykłady

Słowo „egalitaryzm” pochodzi z języka francuskiego, w którym oznacza tyle, co „walczący o równouprawnienie”. Egalitaryzmem nazywa się pogląd, ruch społeczny i polityczny, którego zwolennicy dążą do pełnego równouprawnienia społecznego oraz politycznego obywateli.

Najbardziej radykalni wyznawcy egalitaryzmu postulują dodatkowo równość ekonomiczną wiążącą się z wyrównaniem przychodów, dostępności dóbr i usług oraz jednakowych warunków bytowych. 

Przejawy egalitaryzmu

W ogólnym rozumieniu egalitaryzm to równość szans. Jego przejawami są np. wolny dostęp do oświaty oraz ustanowienie minimalnego wynagrodzenia. Równość wobec prawa bez względu na rasę, religię czy płeć jest także jednym z przejawów doktryn egalitaryzmu. W państwach demokratycznych idea egalitaryzmu stanowi podstawowy fundament sprawiedliwości społecznej. Egalitaryzm jest w znacznej części reakcją na nadużycia etatystyczne. 

Elitaryzm jako przeciwieństwo egalitaryzmu

Przeciwieństwem egalitaryzmu jest elitaryzm (pojęcie stworzone przez Kartezjusza w XVII wieku), wedle którego wśród obywateli wyodrębnione są pewne grupy społeczne, elity mające większy wpływ na podejmowane w kraju decyzje, skupiające władzę a także posiadające preferencyjne prawa. Idea egalitaryzmu jest negowana przez takie ustroje jak monarchia oraz odrzucana w ideologiach faszystowskich i nazistowskich. 

Egalitaryzm na przestrzeni lat

Korzeni egalitaryzmu należy dopatrywać się w rewolucji francuskiej z 1789 roku. Jedno z jej haseł głosiło bowiem równość społeczną. Odrodzenie idei egalitaryzmu nastąpiło w XIX wieku w związku z pojawieniem się ruchów robotniczych. Największe znaczenie miała ona w doktrynach socjalizmu.