Egzekutywa - definicja, charakterystyka, przykłady

Egzekutywa to obok legislatywy oraz judykatywy jedna z władz wyodrębniona przez Monteskiusza we wprowadzonym przez niego trójpodziale władz. Inaczej rozdział ten wyróżnia odpowiednio: władzę wykonawczą, ustawodawcza i sądowniczą. Podział władzy ma kluczowe znaczenie w państwie demokratycznym 

Jak wynika z powyższego egzekutywa to inaczej władza wykonawcza. W uproszczeniu jest to ta działalność państwa poprzez którą administruje ono bieżącymi sprawami dotyczącymi kraju. 

W Polsce egzekutywa - zgodnie z aktualnie obowiązującą Konstytucją -  sprawowana jest przez Radę Ministrów (w porozumieniu z innymi organami administracji rządowej) oraz Prezydenta. Organami, którym przydzielona została ta funkcja są także : Państwowa Komisja Wyborcza oraz Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w zakresie uregulowanym przez szczegółowe ustawy. 

Z ustawy zasadniczej wynika domniemanie kompetencji na rzecz Rady Ministrów. Oznacza to, iż w momencie gdy dane zadania nie są przydzielone do wykonywania przez żaden organ ich realizacja należy do Premiera oraz innych członków rządu. 

Prezydent natomiast pełni głównie funkcje reprezentatywne. Przyznane mu zostały też kompetencje do mianowania na stanowiska sędziów, ambasadorów oraz niektórych innych urzędników.  Dysponuje prawem łaski na mocy którego może ułaskawić skazańców. Dodatkowo jest głównym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych 

Istnieją dwa modele sprawowania władzy wykonawczej. Dualizm dzieli ją między dwa organy czyli prezydenta oraz rząd. Jak wspomniano wcześniej model  ten występuję w Rzeczpospolitej Polskiej.  Egzekutywa może występować też w modelu monokratycznym, skupia się wtedy w rękach jednego organu jak np. w Stanach Zjednoczonych – władza wykonawcza sprawowana jest przez prezydenta.

Terminu „egzekutywa” można zatem stosować zamiennie w odniesieniu do jednego z elementu wydzielonego na podstawie trójpodziału władzy lub jako oznaczenie organów sprawujących tę funkcję.